Fathach Ros a'Mhíl!

Bhí sé ag breathnú go bagrach orm thar Thóin a'Cnoic siar uainn.

Bhí muid amach ag siúl tráthnóna inné ar an boithrín ó dheas ón teach nuair a thugamar faoi deara é - Fáthach an mhór a chuir scéal H.G.Wells, Cogadh na Reann, i gcuimhne dom.

Bíodh an eagla ort!

An raibh cúis eagla ann? An raibh ionradh réaltrach tosaithe? Tús le cogadh na réaltraí?

“Ní chreidfeadh duine ar bith i mblianta deiridh an naoú céad déag go raibh súil ghéar ghrinn ar imeachtaí an domhain seo ag neacha ar mhó a n-intleacht ná intleacht an duine, ach dá ainneoin sin, a bhí chomh básmhar linn féin… Ach, thar dhuibheagán an spáis, bhí ag breathnú anuas orainn go santach créatúir a raibh an oiread difríochta idir a meabhair agus ár meabhairne agus atá idir meabhair an duine agus meabhair an ainmhí, créatúir a raibh intleacht ábhalmhór fhuar chrua acu, agus bhí siad ag beartú seifteanna go mall lenár mbascadh.” 

Cogadh na Reann, HG Wells 1898 aistrithe Leon Ó Briain 1934

Eagrán 2015, Clúdach: Bog; Foilsitheoir: Evertype ISBN 978-1-78201-099-9

Ach ní raibh ann ach muileann gaoithe. Tá ceann beag in aice leis an monarca éisc i mBaile an tSléibhe níos comhgaraí dúinn ach tá an ceann nua atá suite in Ros a'Mhíl i bhfad níos móire agus níos so-fheithe. Agus táid ann a deireann gur ionradh de short éigin eile atá sna muilte gaoithe céanna!

N'fheadair!

Is féidir an ceann beag a fheiscint sa pic seo. (Beagnach ina lár).

Cluas le h-éisteacht!

Nach minic a dúirt mé "Cad é?" nó "Cád dúirt tú?"

Mar a roinn mé cheanna tá mé beagáinín bodhar. Tá an clann ag chur brú orm le fada rud éigin a dhéanamh faoi!

An bhfeiceann tú é?

Bíonn roinnt cleasanna ag an duine bodhar déileáil leis an saol. Cuirim fothideal ar an teilifís. Bíonn fadhb ar ndóigh mar níl RTÉ sásta fothideal i nGaeilge a úsáid agus nuair atá duine ag caint i mBéarla agus aistríonn sé isteach go Gaeilge ní cuirtear ach "Speaks Irish" thuas ann. Stopann tú ag dul go dtí an amharclnn nó chuig cruinnithe le slua daoine ann. Agus tá mé ag ceapadh nár chuala mé seanmóin ag Aifreann le deich bhliain anuas! In ndáiríre tosnaíonn tú ag cúlú ón ngnath shaol soisialta.

Ar deireadh shocraigh mé dul chuig saineolaí éisteachta - éisteolaí - le fáil amach conas mar a bhí cúrsaí agus an raibh aon leigheas ann dom.

Rinne sé neart tástáil orm le h-aimsiú cé chomh dona is a bhí mé. Mhol sé áis éisteachta dom. Bhí fhios agam go mbeadh costas an ard ar a leithéad, agus tá. Rud nach raibh fhios agam áfach ná go raibh cabhair le fáil ón stáit, agus ar ndóigh cabhair mór a bhí ansin.

Áis éisteachta (Oticon)

Fuair mé dhá ghléas - ceann do gach chluas. Níl siad ró feiceálach agus oibríonn siad. Bhí feabhas an shoiléar le cloisint agus is mór an cabhair iad dom. Níl an éisteacht chomh maith agus a bhí sé nuair a bhíos óg mar tá damáiste doleigheasta áirithe déanta ach mar sin féin tá feabhas thár chuimse ar chúrsaí. Mar sin féin tógann sé beagáinín ama dul i dtaithí ortha - trí nó ceithre seachtaine.

Má tá fadhb éisteachta agat is ceart rud a dhéanamh faoi sul a éiríonn sé níos measa. Is fearr dul chomh luath agus a thugann tú faoi deara go bhuil rud éigin cearr. Bíodh fhios agat go bhfuil sé costasach (ach go bhfuil cabhair le fáil) ach is fiú go mór é chun do shaol a fheabhsú.

Vóta ar cheist simplí nó..? An phobalbhreith eile!

Tá dhá phobalbhreith le bheith ar an 26ú lá den mí seo. Tá Toghchán Uachtarántachta le bheith ann agus tá fhios ag cach faoi seo agus feachtas faoi lán seol. Ach tá ceann eile ann: An Reifreann maidir leis an Diamhasla.

"Ní thugtar míniú ar an diamhasla sa Bhunreacht féin. Tugtar míniú dlíthiúil ar an diamhasla san Acht um Chlúmhilleadh, 2009."

An Coimisiún Reifrinn*

 Féach ar atá ráite sa treoir thuas ón gCoimisiún Reifrinn, "nach bhfuil miniú ar an diamhasla sa Bhunreacht féin." An bhfuil sé seo fíor? Nó an gá miniú a thabhairt? Nach bhfuil an miniú an-shoiléir ón bhfocal féin? "Dia" agus "Masla?"

Níl an miniú ró-shoiléir i mBéarla áfach muna bhfuil Gréigis agat (agus níl agam). Tagann an focal go bunúsach, deirtear liom, ón Sean-Ghréigis βλασφημέω, ó βλάπτω "gortú" and φήμη "ráiteas" nó "mír chainte".  Ar bhealach tá brí an fhocail "blaspheme" i mBéarla i bhfad níos leithne ná an focal sa Teanga Náisiúnta. Ach de réir na Bunrachta féin is ag "an téacs Gaeilge a bheidh an forlámhas!"

Má éiríonn leis an reifreann seo beidh cead ag an Oireachtas, nó agamsa, Dia a mhaslú trén Acht um Chlúmhilleadh 2009 a bheith mí bhunreachtúil.

Nó bhfuil dul amú orm?

* Is féidir an an treoir neamhspleách ar an reifreann maidir le diamhsala a íoslódáil anseo (pdf)

@RefCom_ie