An ceart ag Sammy Wilson?

Tá mé faoi dhraíocht ag Teilifís Parlaiminte sna laethanta seo - Parlaiminte Westminster. Níl Parlaimint Eorpach nó ár nDáil féin leath chomh drámata leis.

Ní minic a aontaím le hAontachtaí ó thuaidh i gcúrsaí polataíochta ach thárla sé aréir.  Bhí mé ag breathnú ar Sammy Wilson ar an teilifís agus é ag deanam a chuid pointí i dtaobh an "Mhargadh Bhreatimeachta" nua. Ba léir go raibh sé feargach. Agus dár liomsa tá ciall leis na poinntí a bhí á dhéanamh aige.

Bhí sé soiléir dom go raibh tuiscint aige (ar deireadh?) nach féidir le hÉireannach brath ar aon Rialtas i Westminster. Dúirt Emma Little Pengelly nár thárla brath chomh mór sin ó Acht an Aontais (1800). Ar ndóigh b'fhéidir nach raibh ansin ach áibhéil ach taispeán sé méid na feirige atá ar bhaill a páirtí. Bhí trua agam dóibh.

Is léir dom go bhfuil cás aige gur ceart iniúcadh go cúramach. Bhí sé ullamh agus bhí na doiciméid aige - Comhaontú Aoine an Chéasta (Béarla) agus téacs an Bhille Aistarraingthe ina lámh aige. Luann sé an córas atá an shoiléir sa Chomhaontú ar chonas a deintear vótáil. Is léir leis go bhfuil eisceacht déanta sa Bhille ach níl sé soiléir an bhfuil eisceacht mar seo ceadaithe sa Chomhaontú. Is fiú an píosa sa phrótacal féin  a léamh (Alt 16.5) agus comparáid a dhéanamh le hAlt 5 i Strand 1 den gComhaontú.

Tá cúis eile feirige ag an DUP ar ndóigh. An teorainn idir Tuaisceart Éireann agus An Bhreatain Mhóir. Dúradh leo ó 2016 ar aghaidh nach gcuirfear a leithéid de bac idir trachtáil idir an dá chríocha ag an dá Phríomh Aire May & Johnson agus iad ag maoímh go rabhadar chun aontacht an Precious Union (Aontacht Muirneach?) a chosaint i gcónaí. Is léir don DUP (agus domsa) gur sampla eile de "Perfidious Albion" atá ansin.

Níor cabhraigh méin an Phríomh Aire agus a pháirtí ar ndóigh agus is deachair easaontú leis an rud a dúirt Edward Carson fadó - "What a fool I was! I was only a puppet, and so was Ulster, and so was Ireland, in the political game that was to get the Conservative Party into Power."

Nach raibh sé i gcónaí mar sin?

Solas cineálta!

Bhí giolch ag Leo Varadker ar chanónú an Cairdinéal John Henry Newman aréir.

Chuir sé isteach go mór orm cuid de na tráchtanna mar fhreagraí air a bheith chomh nimneach mí-thocaireach san. Nach bhfuil spás ann in Éireann a thuile d'éinne a chreideann in Eaglais na gCaitliceach?

Naomh John Henry Newman

Cinnte bhí rudaí - agus tá - rudaí uafásach a dhéanamh san Eaglais ach mar a deireann  Pól "Go deimhin ní thuigim mo chuid iompair féin, mar ní hé an ní is áil liom a dhéanaim, ach an ní is fuath liom, is é a bhíonn ar siúl agam." 

Tá traidisiúin fós sa tír seo atá bunaithe ar chreidimh i gCríost. Nár léiríodh cuid den aigne nó meon, fiú drochdhearcadh, ag "an bhunaíocht" idir lucht ard-oideachais agus riaracháin an cinneadh gan ionadaithe a chuir  chuig an searmanais sa Róimh. Cinnte ba shearmanais reiligiúnach a bhí ann ach ag comóradh fear mór i gcúrsaí oideachais sa tír seo chomh maith. Ba chead uachtarán ar ollscoil nua in Éireann é - an céad ollscoil a bunaíodh ó 1592.

Ar ndóigh nuair a tógadh raic faoi chuir Coláiste Ollscoil Bhleath Cliath ionadaí agus cuireadh Aire Oideachas go dtí an Róimh ar deireadh. Ach mar a deireann Alan Titley sa Times inniú, "Dhá chúis a bhí leis an doicheall bunaidh. Bhain ceann amháin díobh lena chuid Chaitliceachais, agus an ceann eile lena chuid tuairimí oideachais. Ar a laghad, léirigh siad go rabhadar in-náirithe."

Ag caint ar Newman féin agus an trí bhliain a caith sé i mBaile Átha Cliath is fíor nár cuireadh fáilte roimhe ag gach éinne, fiú na heaspaig féin. Ar ndóigh bhí lucht caol-aigeantach udaráis na hEaglaise imníoch faoin a thuairimí faoin oideachas a bheith oscailte agus ag spreag agus ag gríosaigh iad siúd a bhí ag freastail. Nár léirigh na nEaspag i lár an naoiú aois deag agus "bunaíocht" an lae inniú an dearcadh caol céanna? Ar bhealach d'fhéadfá a rá gur dibríodh as an tír é! Plus ça change, plus c'est la même chose!

Nár dhírigh an tUachtarán Ó hUiginn le deanaí ar an bhfadhb ceanann céanna nuair a dúirt sé le déanaí (i mBéarla) go nglacann an chuid daoine "a narrow and utilitarian view of ... an education – that we exist to be made useful – which leads to a great loss of the capacity to critically evaluate, question and challenge." Nach macalla é seo ar dhearcadh an naoimh aitheanta nua?

Meas tú an bhfuil an ceacht sin foghlamtha ag lucht ollscoile nó an gá don bpobal iad a náiriú i gcónaí!

Giolch an Taoisigh Leo Varadkar aréir!

An tAthair Colm ag guibhe...!

Fuair an tAth Colm Ó Ceannabháin bás i rith na seachtaine. Canónach de chuid Ard Deoise Thuam a bhí ann ach ar ndóigh ní dócha gur smaoinigh éinne air ach mar An tAthair Choilm nó uaireanta "Father Canavan."

An tAth. Colm ar Lá Cholm Cille 2005

Bhi a choirp ós comhair na hAltóra i Séipéil na Tulaí ar maidin agus an Aifreann á céiliúradh san áit deireannach ina raibh sé ag freastal go dtí gur chuaigh sé siar go teach altranais Charna. Bhí a gcuimhne ag chuile duine a bhí i láthair is dócha.

Rugadh i gCois Fharraige é sa bhliain 1928. Bhí sé ina shagart i gColáiste Iarlaithe, Tuaim, Cill Chiaráin agus An Tulach, ina shagart Paróiste i gCrois Bhaoithín, Maigh Eo agus An Cheathrú Rua. Is sa Tulach a chuir muide aithne air. Chuir sé fáilte croíúl romhainn nuar a thangamar chuig an bparóiste seo. Bhíodh comhrá agam ar chursai an tsaoil leis ó am go chéile.

Is cuimhin liom go raibh me ag cruinniú de choiste thréadac a bhí againn ag an am sin agus bhí orm píosa a léamh agus bhí an focal "guí" ann. Bhí meangadh gáire ar a aghaidh nuair a bhí mé críochnaithe. "'Guibhe' a deireanns muide!" a dúirt sé.

Is ag guibhe atá mé ó shin!

I soiscéal an lae bhí píosa a cheap mé a bheith thar a bheith oiriúnach mar léiriú ar shaol an tsagairt lách seo. Tá na focail sa leagan a rinne se féin agus sagairt eile, An tAthair Micheál Ó Flannbhra ina measc, i nGaeilge na hAite - Gaeilge Chonamara.

"Níl ionainn ach searbhóntaí, níl déanta againn ach an méid a bhí orainn a dhéanamh!"

Ar dheis Dé go raibh anam chaoin uasal.