Cumarsáid nua

Na meán soisialta
Daonlathú na cumarsáide!

Siad na hárdáin is coitianta le húsáid ná Facebook - cúrsaí pearsanta twitter - gnó agus cúrsaí pearsanta LinkedIn - cursaí gnó Agus le haghaidh blagadóireacht: blogger Wordpress Feach ar Ar thóir ghréasáin gan sreang chomh maith.

Céard tá ar siúl ar an idirlíon anois. An rud seo ar a dtugtaí an "meán soisialta!" Cad is brí leis?

Teangabháil! Go beacht sin atá i gceist.

Ar dtús bhí caint ann, teangacha eagsúla thar timpeall an Domhain. Deineadh cumarsáid tré caint le daoine.

Ansin tosaíodh ar an scríobhnóireacht timpeall ceithre míle bliain roimh aimsir Chríost. Glaotar tús na staire ar sin mar ó shin bhí taifead scríofa deanta ar a tharla. Bhí gach rud scríofa lám-déanta. Bhí ar daoine peann ar phar nó siséal ar chloch a úsáid. Bhí sé seo costasach, bhí sé laidreánach agsu ní raibh mórán daoine a bhí i ndán léamh.

Sa tSín thosaíodar ag úsáid bloc adhmaid ar a raibh na litreacha agus pictiúirí greamaithe á úsáid chun níos mó ná cóip amháin a dhéanamh. Bhí sé fós beagáinín leadránach go mór mór an greimiú féin.

Ansin sa bhliain 1450 i Mainz na Gearmáine thosaigh Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg leis an gcéad ineall cló so-ghluaiste agus diaidh ar ndiadh ach go mall thosaigh eolas ar léamh ag leathadh ar fud na hEorpa.

Ag tús an seachtú aois déag a chéad fhoilsíodh nuachtáin i Strasbourg sa bhliain 1605. Méadaigh ar an méid nuachtáin ó shin go dtí an lá atá inniú ann. Is tuairiscí ar cruinnithe parlaiminte, imeachtaí an daoine comhachta mór le rá, cogaidh agus mar sin de. Thár timpeall ar 1920 tosaíodh ar cineáil eile nuachtáin, an nuachtáin táblóideach, a leithéad den Daily Mail i Sasana. Ba cineál eile nuacht sna "nuachtáin" seo, pictúirí, dúnmharú, gnéas, scannall a bhí sna nuachtáin seo.

Tosaíodh úsáid ar an teileagraf san naoiú aois deag agus b'shin an chéad uair go rabhthas teachtaireacht a chuir amach go leichtreonach, ó áit go háit. Do bé an teileagraf an chéad bealach le cumarasáid a dhéanamh idir dhá áit sa bhfíor ama. Cuireadh an chéad teachtaireach teileagraf idir Euston and Camden Town i Londain sa bhliain 1837.


Sa cúlra bhí réabhlóid cumarsáide eile ag tárlú. San Iodáil in aice le Bologna bhí mac le Annie Jameson, Guglielmo Marconi ag obair ar tonnta raidío agus i Meirceá bhí an Albannach Alexander Graham Bell ag obair leis an ngutháin.

Leis an fón d'féadfá guth a cloisint agus comhrá a bheith ag daoine i bhfad ón a céile. Leis an Raidío don céad uair bhí duine i ndán craoladh chuig daoine in an-chuid áit i bhfad agus i gcéin. Le teilifís bhí daoine i ndán an craoltoir a fheiscint.

Ach bhí an teangabháil seo teoranta. Bhí daoine i ndán craoladh nó éisteacht. Ní raibh idirghníomhaíocht iomlán indéanta go héasca. Ceart go leor bhí an idirghníomhacht seo easca le duine ar an fón leis an duine ar an taobh eile den líne. Agus ar Raidío bhí sé éasca go leor craoladh go dtí an an-chuid daoine ach ní raibh na daoine sin i ndán mórán a dhéanamh faoi. Ní raibh sisd i ndán freagra a thabhairt mar shampla.

Tríocha bliain ó shin cheap Tim Berners Lee an gréasan domhanda (WWW) agus ansin bunaithe ar sin thosaigh an cead réabhlóid eile, réabhlóid atá fós ar siúil. Reabhlóid nach dtuigeann muid go fóill i gceart.

Cad a tharla?
Seo scéal amháin a léiríonn cumhacht na réabhlóide nua seo.

I dtús 2008 tárla crith talún sa tSín. Fuair an BBC an nuacht ní ó na hoifigí nuachta ná ó na hudaráis sa tSín. Fuaireadar ar twitter é ó duine a bhí ann. Bhí an crith fos ar siúil.

Bhí muintir na háite, iad fhéin ag tabhairt an nuacht beo ón áit. Tá fhios againn nuair a thárla crith talún mar sin sa tSín timpeall fiche bliain ó shin thóg sé breis is trí mhí ar an stáit a admháil gur thárla a leithéid. Anois bhí an uacht againn sular thomhas na seismeagraif an domhain é. Ní raibh an rialtas i ndán aon rud a dhéanamh faoi agus ar ndóigh cabhraigh an nuach seo le hairgead a bhailiú dóibh siúd a bhí i dtrioblóid.

Ansin tharla rud éigin nach raibh an rialtas ag súil leis. Thosaigh na daoine sa cheantair ag gearán nach raibh caighdeán tógála na scoileanna a thit sa chrith talún sách maith. Bhí caimiléireacht ann. Bhí feidhmeannaigh an páirtí éillithe, thógadar breabanna. Bhí an-fhearg ar muintir na háite agus níor thaitn sé seo leis an rialtas. Ach ní rabhadar i ndán rud ar bith a dhéanamh faoi ach an córas ina iomlán a dhúnadh síos. Rud a rinneadar.

An ceacht? Seo rud nua nach féidir cosc iomlán a coimeád air. D'fhéadfá a rá go bhfuil an coitiantacht, na gnát daoine, i bhfeidhil don chéad uair ar eolas. Daonlathú na cumarsáide.

Anois is feidir liom teachtaireacht a chuir chugat agus ag an domhan uilig. Is féidir le haon duine teachtaireacht a chuir chugam leis. Ach an rud atá aistrithe ná gur féidir le gach éinne an teolas a chuir ós comhair gach éinne eile. Roimhe seo bhí an "barr" i ndán caint leis an "mbun." Agus ar bhealach bhí an "bun" i ndán labhairt leis an "mbarr!" Ach anois is féidir leis na "bunnanaí" labhairt lena gcéile. Sin an rud nua.