Athrú phlean....

Bhí sé go léir socraithe againn! Bhí an Nollag le bheith anseo agus beirt den triúr linn don saoire. Ach tháinig an fuacht! Agus lean an fuacht!

Ar an Luain bhí an tuisce reoite agus ó shin níor éirigh linn uisce a fháil sa teach. Agus lean an fuacht!

Buíochas le Dia tá comharsain alainn againn agus thugadar neart uisce in mbuidéal móra a faightear sna siopaí le huisce. Ach lean an fuacht!

Níl fhios againn cá thagann an píob leis an uisce isteach sa teach agus mar sin bhíomar ag tomhas cén áit a raibh a "reo-phointe!" Cuireadh uisce té ar an dtalamh anseo is ansiúd ach níor éirigh linn deoir amháin a fháil. Agus lean an fuacht!

Bhí an teach reitithe don Nollag. An crann gléasta. An turcaí ordaithe ach gan uisce reatha bheadh sé deacair cócaireacht go compórdach! Agus dúirt muintir na haimsire go leanfadh an fuacht go Lá 'le Stíofáin.

Mar a deireann an file:

"The best-laid schemes o' mice an 'men
Gang aft agley,
An'lea'e us nought but grief an' pain,
For promis'd joy"

Is ansin a d'athríomar na pleanana! Shocraíomar an Nollag a athrú soir agus mar sin beidhmíd ar an mbóthar ar Oíche Nollaig agu dul soir go Bhleá Cliath, turcaí, pióga mionra, brontanais, San Níoclás agus chuile rud eile ach amháin an Crann Nollag - ní raibh go leor spás againn.

Rud amháin atá go maith faoi seo ná go mbeadh an clann go léir le chéile ar Lá Nollag mar beidh muid lenár mac agus a bhean agus ár beirt iníon. Ní rabhamar ag súil leis seo mar tá an mac agus a bhean ag súil le páiste- ár gcéad gar-pháiste, ag an am seo agus ní bheadh siad linn ach amháin go raibh an aimsir comh holc.

Is olc an sceal é nach bhfuil maitheas de shaghas éigin ann!

Mar sin ar an maidin seo beidhmíd ar an mbóthar go Sráideanna Naofa Átha Cliath agus ta sé fós fuair!

Nollag faoi shéan agus faoi mhaise dúinn go léir!

Titim sneachta...

Caorán na gCearc

Bhí orainn dul ar an gClochán inné agus rinne muid iarracht ceart go leor ach theip orainn ara an mbóthar idir Chasla agus Chamas. Rinneamar sleamhmiú dramatiúil ar chasadh cham ar an mbóthar - tá neart acu ann - agus chinneamar ar filleadh. Níor deineadh aon damáiste do charr buiochas le Dia.

Go dtí inné níor thit sneachta ar bith anseo i gCaorán na gCearc. Ag tús na bliana scríomar faoin bhfuacht i mí Eanáir, ach cé go raibh sé an fhauir ar feadh tréimhse fada ní raibh sneacht ar bith anseo ag an azm sin. I ndairíre ní dóigh liom gur thit sneacht ar bith anseo gur fiú trácht air leis na bliainta. Ach inné do thit sneachta anseo. Ní raibh sé an-throm ach bhí go leor ann le gach áit a chludú le cuilt bán álainn. Nach íontach an bealach a athraíonn an cuilt bán céanna crot áite.

Ach na bóithre! Agus an fuacht! Scéal eile ar fad a bhí ann. Rinne mé iarracht tiomáint chuig an siopa - Tigh Dick (Tá sé ar facebook) ach bhí charr tar éis dul ó smacht aréir ar an chnoc idir an Cloch Mór agus Baile na hAbhann. Bhíodar ag iarraidh an carr a tharraingt amach ón claí agus bhí moill mór ar an trácht a bhí go mall cheana féin. D'fhag mé an charr ag an mBáintreach agus shúil mé.

Maidin álainn a bhí ann, fuair agus géar, ach bhí an aer glán sláintiúil. Bhí sé spéisiúil na rudaí a thugann tú faoi dearadh agus tú ag siúil seachas ag tiomáint. Cloiseann tú an ciúineas, do chos ar an dtalamh, na beithigh, corr charr. Feicteann tú na plandaí, tagann na madraí suas chugat (in ionad bheith ag rith id dhiaidh sa charr) agus na radharcanna.

Seo dhá cheann de na pictiúirí a ghlach mé ar maidin. (Nach íontach an rud é an fón phóca?)

ón mBáintreach Bán ó dheas (Árainn ar chul!)

Caorán na gCearc go moch ar maidin ón teach (Inis Mór ar chul)

Mise Raiftearaí

Raiftearaí agus a oidhreacht á gcomóradh i gclár nua

Bhí mé ag tiomáint anoir as Bhaile Átha Cliath tráthnóna éigin anuireadh agus chonaic mé comhartha ar thaobh an mbóthar. Duirt sé "Anthony Raftery's Grave Poet. Dúirt mé liom féin nár chualy mé trácht ar an bhfile áirithe sin gur bhuail sé liom gur Raiftearaí an file a bhí i gceist. Ní dhéanfaidh mé trácht ar chaol aiginteacht an té a shocraidh ar comhartha chomh aineolach a chur suas don file Gaeilge is mó cháil i measc daltaí óga na hÉireann, "..Raiftearaí an file lán dóchas is grá..."

Raifteirí an file!

Fear caoch, beo bocht a bhí ann a chaith formhór a shaoil ag fánaíocht i nGaillimh agus i Maigh Eo, ag ól, ag cumadh filíochta agus amhrán agus ag seinm ceoil “do phócaí folmha” nó gur bhásaigh sé 175 bliain ó shin, cothrom an ama seo. Mar sin féin, áirítear é ar dhuine de mhórfhilí na Gaeilge agus chuaigh a shaol agus a shaothar fileata go mór i bhfeidhm ar phobal Gaeltachta an Iarthair agus ar lucht na hAthbheochana freisin.

Is beag duine againn nach bhfuil cúpla líne ar a laghad d’fhilíocht nó d’amhráin Raiftearaí ina chuimhne ach is bearnach ár n-eolas ar an bhfear féin. Cé gur bhailigh An Craoibhín Aoibhinn a chuid amhrán agus gur fhoilsigh iad i bhfoirm leabhair céad bliain ó shin, tá go leo nach bhfuil fhios againn faoin bhfear fileata géarchúiseach a chum Eanach Dhúin, Cill Aodáin, Seanchas na Sceiche agus Máire Ní Eidhin i measc go leor eile.

Tá clár nua faisnéise  faoin bhfile le craoladh ar TG4.  Sa gclár téann Tadhg Mac Dhonnagáin, ceoltóir agus cumadóir eile amhrán as Maigh Eo (Futa Fata), sa tóir ar Raiftearaí agus ar an saol corrach, eachtrúil a chaith sé, ag fánaíocht roimhe go dtí gur bhásaigh sé beo bocht faoi Nollaig 1835.

Fiosróidh Mac Dhonnagáin an seanchas a bhaineann lena shaol, idir fhírinne agus fhinscéalaíocht, labhróidh sé le scoláirí, le lucht béaloideasa, le hamhránaithe aitheanta agus le staraithe. Tabharfaidh sé cuairt ar Mheiriceá Thuaidh, áit nár sheas Raiftearaí riamh ann ach atá tábhachtach ina scéal.

Feicfear nach é a chum ceann de na nathanna is cáiliúla ar fad atá luaite leis agus déanfar athchruthú drámaíochta sa gclár seo ar chuid de na heachtraí is mó ina shaol. Orthu sin atá páirteach, tá an Dr Nollaig Ó Muraile, an tOllamh Gearóid Denvir, Máirtín Jamsie Ó Flatharta, Collette Nic Aodha, Treasa Ní Cheannabháin, Máirtín Tom Sheáinín, Naisirín Elsafty, Caitríona Ní Cheannabháin agus Jimí Ó Ceannabháin. Is iad Aindrias de Staic, Naoise Ó Gibne agus Domhnall Ó Braonáin a ghlacann páirt Raiftearaí ag tréimhsí éagsúla a shaoil.

An comhlacht Sónta a léirigh do TG4 agus fuair an togra seo maoiniú ón scéim Fuaim agus Fís.

Hó! Hó Hó! 4 Leabhair NUA!!!

Tá Daidí na Nollag ag dul comh fada le Cló Mhuigh Eó leis na leabhair álainn seo a fháil le dul ina mhála mhór. Scríobh chuige chun do chóip féin a chinntiú.

Ciara Chainteach         
Le María Boden    
Cailín deas, gealgáireach í Ciara agus is maith le gach duine í. Ach tá rud amháin faoi Chiara nach maith le duine ar bith… tá sí iontach cainteach!  Ansin, cuireann sí aithne ar Laura agus cloiseann sí teanga nach bhfuil sí in ann aon rud a rá inti… go fóill beag! 

ISBN 978-1-899922-68-0
€8.50 Lándaite    
Do léitheoirí 8+   

---

Bronntanais agus Féiríní Eile             
Le Áine Ní Ghlinn          
Imíonn Ben le gaoth agus é ag spraoi lena bhronntanas breithe... Faigheann Mamó luchóg bheag fáiscithe agus triomaithe mar bhronntanas ón gcat...
 Féiríní fíoraisteacha agus bronntanais bharrúla!
 Tuilleadh seoda fileata ó Áine Ní Ghlinn, léirithe go gleoite ag Carol Betera.

ISBN 978-1-899922-67-3
€8.00 Léaráidí D/B           
Do léitheoirí 8+           

---

Cad a Tharla Don Eolaí Óg?                              
 Le Liam Mac Uistín
Buachaill an-chliste é Alecs. Socráionn sé cur isteach ar Chomórta s Eolaí Óg na Bliana ach ní fada go bhfaigheann sé amach gur leacht ar leith atá déanta aige ! Is ansin a thosaíonn an spórt !Eachtra spleodrach eile ó pheann oilte Liam Mhic Uistín. Maisithe ag Martin Fagan.

ISBN 978-1-899922-69-7
€8.00 Léaráidí D/B 

Do léitheoirí 8-12

---

Cé Chomh Mór agus atá An Ghealach?                      
Le Heather Henning
 “Cé chomh mór agus atá an ghealach?”
 “An bhfuil an ghealach i bhfad ar shiúl uainn?”
Bíonn go leor, leor ceisteanna ag Cáit bheag do Mhamaí. Is cinnte go bhfuil dúil as cuimse aici sa ghealach mhór bhuí. Ach chun a cuid ceisteanna uilig a fhreagairt is gá di turas beag a dhéanamh! Maisithe ag Stephanie Longfoot.

ISBN 978-1-899922-70-3
€9.00 Lándaite
Do léitheoirí 7+