Mídhílseacht phósta i lár tíre!

Chonaic mé fógra ar leathanach straoisleabhair Chlub Leabhar Chois Fharraige go raibh an údar Pádraic Breathnach le bheith i dTí Mholly ag tús mí na Nollag ag caint faoin a leabhair "Dialann mo Mháthair."* Chinn mé mar sin an leabhair a cheannach le léamh roimh dul ann agus éisteacht leis.

Ag Tí Mholly Nollaig 2018

Níor éirigh liom é a chríochnú roimh an gcruinniú ach bhí leath de léite agam. Bhuaigh sé duais ag an Oireachtas agus cheap sé mar sin go mbeadh sé éasca le léamh. Ach ní raibh sé chomh h-éasca san domsa pé scéal é. Ní fios dom an é go raibh an Gaeilge ró-dheachair dom nó nár éirigh liom dul i dtaithí ar "modus operandi" an scéalaí - uaireanta ag caint faoina "máthar", uireanta ag caint faoi "Péarla"- agus thóg sé píosa orm dul i dtaithí air. Cinnte bhí mé i ndán an scéal fhéin a thuiscint agus thaitin sé liom.

Cheap mé go mbeadh sé i bhfoirm dialainne ach ní raibh. Is scéal faoi iníon a thagann ar dhialann a máthar san áiléar lá éigin. Bhí an máthair dhá scór bliain marbh agus ní fhaca an iníon an dialann seo cheanna ná ní raibh fhios aici go raibh a léithéid á coimead ag a máthair. Nach féidir é a shamhlú, dul thuas le rud éigin a fháil agus tugann tú rud eile ar fad faoi dearadh, tú gafa, cúpla uair loite agat agus an rud a bhí uait dearmadta ar fad? Mar sin tá an leabhair seo bunaithe ar a cuid smaointe, cuimhne fíor nó samhailteach.

Leanann an leabhair ag leanúint saol an máthair ón gcéad uair a bhuail sí lena fear go dtí an lá a stopann sí ag scríobh a chuid smaointe sa dialann. Spéisiúil domsa a bhí na h-ainmneacha a roghnaigh an údar dá charachtair. Péarla a bhí ar an máthar, Sylvester a fear chéile agus níos deanaí tá duine leis an ainm Maolmhuire (litrithe mar sin seachas Maolra!). Tá na hainmneacha sin i mo chlannsa agus i measc mó shinsir agus níl siad ró choitianta sa lá atá inniú ann!

Tá an scéal suite i lár tíre agus tógtar tré saol an mhathar ón a pósadh breith a triúr pháiste, mídhílseacht a fear agus na cáirde agus daoine eile a bhuileann leithí i rith a saol. Cheap mé gur léirigh sé an thuiscint ar mheoin na mná agus míthuiscint go neamh-mhothúcháin a fear go h-an mhaith. Nó bfhéidir go léiríonn sé é sin mar a cheapfadh fear iad a bheith. Is scéal comhaimseartha gan leathscéal atá ann.

Tá an comhra idir na charachtair éagsúla an nádurtha ann chomh maith. Is féidir iad a chloisint agus iad ag caint.

Bhí an-oíche i Tigh Mholly in éineacht leis an údar féin. Bhí neart cainte ar an oíche agus thug sé níos mó thuiscint ar an scéal ag éisteach le giotaí as á léamh ag an údar. Níl mórán úrscéalta scríofa aige agus dúirt sé gur cuireadh ian a leith gur pornagrafaíocht a bhí i gcuid acu! Ní bhead fhios agam ach cinnte tá a chuid scríonóireacht díreach, macánta agus oscailte.

Mar a dúirt mé thaitin sé liom agus críochnaigh mé an leabhair!

* Dialann mo Mhathar, Pádraic Breathnach, Cló Iar-Chonnacht 2018: ISBN 978-1-7844-176-0