Athrú phlean....

Bhí sé go léir socraithe againn! Bhí an Nollag le bheith anseo agus beirt den triúr linn don saoire. Ach tháinig an fuacht! Agus lean an fuacht!

Ar an Luain bhí an tuisce reoite agus ó shin níor éirigh linn uisce a fháil sa teach. Agus lean an fuacht!

Buíochas le Dia tá comharsain alainn againn agus thugadar neart uisce in mbuidéal móra a faightear sna siopaí le huisce. Ach lean an fuacht!

Níl fhios againn cá thagann an píob leis an uisce isteach sa teach agus mar sin bhíomar ag tomhas cén áit a raibh a "reo-phointe!" Cuireadh uisce té ar an dtalamh anseo is ansiúd ach níor éirigh linn deoir amháin a fháil. Agus lean an fuacht!

Bhí an teach reitithe don Nollag. An crann gléasta. An turcaí ordaithe ach gan uisce reatha bheadh sé deacair cócaireacht go compórdach! Agus dúirt muintir na haimsire go leanfadh an fuacht go Lá 'le Stíofáin.

Mar a deireann an file:

"The best-laid schemes o' mice an 'men
Gang aft agley,
An'lea'e us nought but grief an' pain,
For promis'd joy"

Is ansin a d'athríomar na pleanana! Shocraíomar an Nollag a athrú soir agus mar sin beidhmíd ar an mbóthar ar Oíche Nollaig agu dul soir go Bhleá Cliath, turcaí, pióga mionra, brontanais, San Níoclás agus chuile rud eile ach amháin an Crann Nollag - ní raibh go leor spás againn.

Rud amháin atá go maith faoi seo ná go mbeadh an clann go léir le chéile ar Lá Nollag mar beidh muid lenár mac agus a bhean agus ár beirt iníon. Ní rabhamar ag súil leis seo mar tá an mac agus a bhean ag súil le páiste- ár gcéad gar-pháiste, ag an am seo agus ní bheadh siad linn ach amháin go raibh an aimsir comh holc.

Is olc an sceal é nach bhfuil maitheas de shaghas éigin ann!

Mar sin ar an maidin seo beidhmíd ar an mbóthar go Sráideanna Naofa Átha Cliath agus ta sé fós fuair!

Nollag faoi shéan agus faoi mhaise dúinn go léir!

Titim sneachta...

Caorán na gCearc

Bhí orainn dul ar an gClochán inné agus rinne muid iarracht ceart go leor ach theip orainn ara an mbóthar idir Chasla agus Chamas. Rinneamar sleamhmiú dramatiúil ar chasadh cham ar an mbóthar - tá neart acu ann - agus chinneamar ar filleadh. Níor deineadh aon damáiste do charr buiochas le Dia.

Go dtí inné níor thit sneachta ar bith anseo i gCaorán na gCearc. Ag tús na bliana scríomar faoin bhfuacht i mí Eanáir, ach cé go raibh sé an fhauir ar feadh tréimhse fada ní raibh sneacht ar bith anseo ag an azm sin. I ndairíre ní dóigh liom gur thit sneacht ar bith anseo gur fiú trácht air leis na bliainta. Ach inné do thit sneachta anseo. Ní raibh sé an-throm ach bhí go leor ann le gach áit a chludú le cuilt bán álainn. Nach íontach an bealach a athraíonn an cuilt bán céanna crot áite.

Ach na bóithre! Agus an fuacht! Scéal eile ar fad a bhí ann. Rinne mé iarracht tiomáint chuig an siopa - Tigh Dick (Tá sé ar facebook) ach bhí charr tar éis dul ó smacht aréir ar an chnoc idir an Cloch Mór agus Baile na hAbhann. Bhíodar ag iarraidh an carr a tharraingt amach ón claí agus bhí moill mór ar an trácht a bhí go mall cheana féin. D'fhag mé an charr ag an mBáintreach agus shúil mé.

Maidin álainn a bhí ann, fuair agus géar, ach bhí an aer glán sláintiúil. Bhí sé spéisiúil na rudaí a thugann tú faoi dearadh agus tú ag siúil seachas ag tiomáint. Cloiseann tú an ciúineas, do chos ar an dtalamh, na beithigh, corr charr. Feicteann tú na plandaí, tagann na madraí suas chugat (in ionad bheith ag rith id dhiaidh sa charr) agus na radharcanna.

Seo dhá cheann de na pictiúirí a ghlach mé ar maidin. (Nach íontach an rud é an fón phóca?)

ón mBáintreach Bán ó dheas (Árainn ar chul!)

Caorán na gCearc go moch ar maidin ón teach (Inis Mór ar chul)

Mise Raiftearaí

Raiftearaí agus a oidhreacht á gcomóradh i gclár nua

Bhí mé ag tiomáint anoir as Bhaile Átha Cliath tráthnóna éigin anuireadh agus chonaic mé comhartha ar thaobh an mbóthar. Duirt sé "Anthony Raftery's Grave Poet. Dúirt mé liom féin nár chualy mé trácht ar an bhfile áirithe sin gur bhuail sé liom gur Raiftearaí an file a bhí i gceist. Ní dhéanfaidh mé trácht ar chaol aiginteacht an té a shocraidh ar comhartha chomh aineolach a chur suas don file Gaeilge is mó cháil i measc daltaí óga na hÉireann, "..Raiftearaí an file lán dóchas is grá..."

Raifteirí an file!

Fear caoch, beo bocht a bhí ann a chaith formhór a shaoil ag fánaíocht i nGaillimh agus i Maigh Eo, ag ól, ag cumadh filíochta agus amhrán agus ag seinm ceoil “do phócaí folmha” nó gur bhásaigh sé 175 bliain ó shin, cothrom an ama seo. Mar sin féin, áirítear é ar dhuine de mhórfhilí na Gaeilge agus chuaigh a shaol agus a shaothar fileata go mór i bhfeidhm ar phobal Gaeltachta an Iarthair agus ar lucht na hAthbheochana freisin.

Is beag duine againn nach bhfuil cúpla líne ar a laghad d’fhilíocht nó d’amhráin Raiftearaí ina chuimhne ach is bearnach ár n-eolas ar an bhfear féin. Cé gur bhailigh An Craoibhín Aoibhinn a chuid amhrán agus gur fhoilsigh iad i bhfoirm leabhair céad bliain ó shin, tá go leo nach bhfuil fhios againn faoin bhfear fileata géarchúiseach a chum Eanach Dhúin, Cill Aodáin, Seanchas na Sceiche agus Máire Ní Eidhin i measc go leor eile.

Tá clár nua faisnéise  faoin bhfile le craoladh ar TG4.  Sa gclár téann Tadhg Mac Dhonnagáin, ceoltóir agus cumadóir eile amhrán as Maigh Eo (Futa Fata), sa tóir ar Raiftearaí agus ar an saol corrach, eachtrúil a chaith sé, ag fánaíocht roimhe go dtí gur bhásaigh sé beo bocht faoi Nollaig 1835.

Fiosróidh Mac Dhonnagáin an seanchas a bhaineann lena shaol, idir fhírinne agus fhinscéalaíocht, labhróidh sé le scoláirí, le lucht béaloideasa, le hamhránaithe aitheanta agus le staraithe. Tabharfaidh sé cuairt ar Mheiriceá Thuaidh, áit nár sheas Raiftearaí riamh ann ach atá tábhachtach ina scéal.

Feicfear nach é a chum ceann de na nathanna is cáiliúla ar fad atá luaite leis agus déanfar athchruthú drámaíochta sa gclár seo ar chuid de na heachtraí is mó ina shaol. Orthu sin atá páirteach, tá an Dr Nollaig Ó Muraile, an tOllamh Gearóid Denvir, Máirtín Jamsie Ó Flatharta, Collette Nic Aodha, Treasa Ní Cheannabháin, Máirtín Tom Sheáinín, Naisirín Elsafty, Caitríona Ní Cheannabháin agus Jimí Ó Ceannabháin. Is iad Aindrias de Staic, Naoise Ó Gibne agus Domhnall Ó Braonáin a ghlacann páirt Raiftearaí ag tréimhsí éagsúla a shaoil.

An comhlacht Sónta a léirigh do TG4 agus fuair an togra seo maoiniú ón scéim Fuaim agus Fís.

Hó! Hó Hó! 4 Leabhair NUA!!!

Tá Daidí na Nollag ag dul comh fada le Cló Mhuigh Eó leis na leabhair álainn seo a fháil le dul ina mhála mhór. Scríobh chuige chun do chóip féin a chinntiú.

Ciara Chainteach         
Le María Boden    
Cailín deas, gealgáireach í Ciara agus is maith le gach duine í. Ach tá rud amháin faoi Chiara nach maith le duine ar bith… tá sí iontach cainteach!  Ansin, cuireann sí aithne ar Laura agus cloiseann sí teanga nach bhfuil sí in ann aon rud a rá inti… go fóill beag! 

ISBN 978-1-899922-68-0
€8.50 Lándaite    
Do léitheoirí 8+   

---

Bronntanais agus Féiríní Eile             
Le Áine Ní Ghlinn          
Imíonn Ben le gaoth agus é ag spraoi lena bhronntanas breithe... Faigheann Mamó luchóg bheag fáiscithe agus triomaithe mar bhronntanas ón gcat...
 Féiríní fíoraisteacha agus bronntanais bharrúla!
 Tuilleadh seoda fileata ó Áine Ní Ghlinn, léirithe go gleoite ag Carol Betera.

ISBN 978-1-899922-67-3
€8.00 Léaráidí D/B           
Do léitheoirí 8+           

---

Cad a Tharla Don Eolaí Óg?                              
 Le Liam Mac Uistín
Buachaill an-chliste é Alecs. Socráionn sé cur isteach ar Chomórta s Eolaí Óg na Bliana ach ní fada go bhfaigheann sé amach gur leacht ar leith atá déanta aige ! Is ansin a thosaíonn an spórt !Eachtra spleodrach eile ó pheann oilte Liam Mhic Uistín. Maisithe ag Martin Fagan.

ISBN 978-1-899922-69-7
€8.00 Léaráidí D/B 

Do léitheoirí 8-12

---

Cé Chomh Mór agus atá An Ghealach?                      
Le Heather Henning
 “Cé chomh mór agus atá an ghealach?”
 “An bhfuil an ghealach i bhfad ar shiúl uainn?”
Bíonn go leor, leor ceisteanna ag Cáit bheag do Mhamaí. Is cinnte go bhfuil dúil as cuimse aici sa ghealach mhór bhuí. Ach chun a cuid ceisteanna uilig a fhreagairt is gá di turas beag a dhéanamh! Maisithe ag Stephanie Longfoot.

ISBN 978-1-899922-70-3
€9.00 Lándaite
Do léitheoirí 7+

"Bhuail mé le Sean-mháthair Obama!"

Is é Frank Reidy a bheidh mar aoi speisialta i gcomhair an Oíche Airneáin a bheidh ar siúl i gClub Áras na nGael 45 Sráid Doiminic , Gaillimh ar an 9 Nollaig.

Sa bhliain 1994, cuireadh an Ceannfort airm go dtí oirthear na hAfraice. Bhí sé ina bhall de mhór-iarracht idirnáisiúnta a cuireadh le chéile faoi scáth na Náisiún Aontaithe chun déileáil leis na fadhbanna iomadúla a d’eascair as líon mór teifeach a d’fhág Ruanda tar éis an chinedhíothaithe.

Beidh sé ag cur síos ar an leabhar Ó Chósta go Chósta a scríobh sé agus chomh maith leis sin beidh sé ag taispeáint sleamhnán do na háiteanna a raibh sé ag taisteal iontu.

Scoth na cártaí agus eile i mBÁC

Bhí mé sa Siopa Leabhar ar Sr Fhearchair, BÁC le déanaí le cartaí nollag a cheannach. Tá i bhfad níos mó na cartaí sa siopa dar ndoigh.

Tá siad ag tacú le táirgí déanta in Éirinn agus le carthanais Éireannacha i mbliana, leis an réimse is mó de chártaí dátheangacha ar díol i 6 Sráid Fhearchair idir seo agus an Nollaig.

Tá tús curtha le hAonach na gCártaí Nollag dátheangacha ins An Siopa Leabhar an mhí seo - iad uile déanta in Éirinn - áit go bhfuil cártaí de chuid na Dánlainne Hugh Lane agus leis an ealaíontóra Éireannaigh Yvonne Kennedy i measc rogha na gcártaí carthanachta eile.

Tá An Siopa Leabhar ag tacú le Concern, Cumann Ailse na hÉireann agus Aware, carthanas a chabhraíonn le daoine in íslebrí, trí chártaí Nollag dá gcuid a dhíol i mbliana. Tá beirt oibrí an tSiopa Leabhar ag bailiú airgid d'Action Prostate Ireland trí chroiméal a fhás mar chuid den bhfeachtas Movember le linn na Samhna freisin.

Daragh Ó Tuama

Arsa Daragh Ó Tuama, Bainisteoir nua an tSiopa Leabhar: "Ní hamháin go bhfuil scoth na gcártaí carthanachta i nGaeilge agus i mBéarla ar díol againn, ach tá scoth na mbronntanas Éireannacha agus Gaeilge le ceannach ins An Siopa Leabhar a chuirfeadh éad ar Dhaidí na Nollag féin fiú!

"Sa bhreis ar réimse leathan leabhar, dlúthdhioscaí agus DVDnna ar nós Cré na Cille a shásódh gach aoisghrúpa, tá An Siopa Leabhar ar cheann de na beagáin asraonta miondíola in Éirinn go bhfuil cluichí Scrabble na Gaeilge do dhaoine fásta de chuid Ghlór na nGael agus béirín ildaite, idirghníomhach BábógBaby ar díol ann."

Níl ach fás agus borradh i ndán do An Siopa Leabhar sna míonna amach romhainn ach oiread - tá suíomh idirlín úr an tSiopa le seoladh go luath (seo an ceann atá acu faoi láthair!) agus déanfar oscailt oifigiúil ar An Siopa Leabhar nua de chuid Chonradh na Gaeilge in Áras Chrónáin, lárionad cultúrtha Chluain Dolcáin i mBaile Átha Cliath, gan mhoill leis.

Suantraí an tromluí

Le Marion Gunn

An phoblacht a cailleadh sna geallchluichí

Féile Mhíchíl a n-imeartha i gcoim na hoí’:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

Poblacht a shaoraigh baincéirí

as sáinn nár tháinig sí féin aisti:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

Poblacht nach daonlathas a thaobhaíonn sí

ach gabhaltais bheaga mar ríocht Chiarraí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

An phoblacht a ghlac iasacht scillingí

ó rídhamhna uasal Liam óg Buí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

An phoblacht a caitheadh i dtraipisí

gan uachtarán tofa, le rialú gan bhrí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

An phoblacht a chaill a náire is a slí,

a thug cúl le Dev is le Connolly:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

Tá an phoblacht shlecht ghlas níos gearmánaí

ná bratwurst lofa na neascóidí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

Tá an phoblacht mar cheantar tástála buamaí

airgeadais i dtrialacha an ECB:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

An phoblacht a scaoil uaithi na hacmhainní

ó bharr go bun a farraigí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

An phoblacht a threascair Teamhair na Rí,

beag beann ar shinsir ná ar lucht sí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

Tá poblacht an rachmais ag imeacht le gaoith,

agus fuílleach a maoine ag lucht na faillí:

ní hionann í agus Éire mo chroí.

Tá an phoblacht sin coigistithe is Gaeil ag guí

go seasfaidh seantír ár n-aislingí,

gurb ionann í agus Éire mo chroí.

Duais mór nuachtáin idirnáisiúnta do Ghaelscéal

Tá aitheantas idirnáisiúnta tugtha don nuachtán náisiúnta Gaeilge, ‘Gaelscéal’, agus gan é ach sé mhí ar an bhfód! Tá ceann de na príomhdhuaiseanna sa Chomórtas Eorpach Nuachtáin (Gearmáinis) buaite ag an nuachtán, a bhíonn ar fáil ar fud na tíre gach Aoine agus ar líne.

Gaelscéal ist ein sympathischer Newcomer aus Irland in gälischer Sprache. Die sehr kleine Mannschaft aus 3 Redakteuren, einem Fotografen und einem Layouter zeigt, was man mit gutem Design und Konzept erreichen kann: eine sehr moderne Zeitung. Die Typografie ist zeitgemäß und unverwechselbar, die Leserführung mit kleinen Landkarten sehr klar und übersichtlich. Das Projekt startet vielversprechend und es bleibt zu hoffen, dass sich Gaelscéal auch in den kommenden Jahren am European Newspaper Award beteiligt.

Roghnaigh painéal de shaineolaithe agus dearthóirí idirnáisiúnta nuachtáin an foilseachán ‘Gaelscéal’ as 219 nuachtán ó 27 tír san Eoraip as ucht ‘feabhas an dearadh agus ardchaighdeán an t-ábhar, cé nach bhfuil acu ach foireann bheag’. Bhí Gaelscéal san iomaíocht le mór nuachtáin na hEorpa ar fad, leithéid an ‘Bild Zeitung’ ón Ghearmáin a dhíolann 3 mhilliún cóip sa lá.

Deir Bainisteoir Tionscadail Gaelscéal, Trevor Ó Clochartaigh, go bhfuil ríméad orthu faoin duais. ‘Is aitheantas iontach é seo ó phainéal daoine a bhfuil scil faoi leith agus taithí na mblianta acu in earnáil na nuachtáin. Tá moladh tuillte ag an fhoireann ar fad, an lucht deartha, eagarthóireachta agus díolachán, gan trácht ar na scríbhneoirí agus colúnaithe ar fad a chuireann ábhar den scoth ar fáil dúinn ó sheachtain go seachtain. Deimhníonn an duais go bhfuil muid ag comhlíonadh ár ngealltanas d’Fhoras na Gaeilge agus pobal na tíre go gcuirfeadh muid nuachtán ilghnéitheach, nua-aimseartha d’ardchaighdeán ar fáil ar fud an oileáin agus ar líne agus tá muid buíoch dóibh as ucht an mhuinín a chuireann siad ionainn agus do na léitheoirí agus fógróirí ar fad a thacaíonn linn. Tús maith leath na hoibre, deirtear agus beidh Gaelscéal ag iarraidh barrfeabhais a chuir ar an nuachtán go leanúnach as seo amach chomh maith.’

Deir Ciarán Dunbar, Eagarthóir Gaelscéal, ‘Léiríonn an deascéala seo, go bhfuil muintir na hÉireann ábalta a bheith chun tosaigh sna meáin agus deiseanna nua a chruthú a sheasfaidh an fód in aghaidh comórtas ar bith ar domhan, ach an misneach a bheith againn tabhairt faoi. Tugann seo spreagadh dúinn feabhas agus forbairt bhreise a chuir ar Gaelsceal sna míonna agus blianta atá romhainn.’

Deir Colm McSherry, dearthóir Gaelscéal, “Is onóir ollmhór é seo a bheith curtha san áireamh i measc cuid de na dearaidh is fearr san Eoraip agus a bheith aitheanta ag na dearthóirí clúiteacha seo – go hairithe tar éis ocht mí go díreach”

Bronnfar na 12ú Duaiseanna Eorpacha Nuachtáin le linn na Comhdhála Eorpaigh Nuachtáin i Vín, príomhchathair na hOstaire mí Aibreán seo chugainn. Beidh Foireann ‘Gaelsceal’ ar an ardán ansin leis na buaiteoirí móra eile ó ‘Diario de Noticias’ as Madeira na Portaingéile, ‘Bergens Tidende’ ón Iorua, ‘Politiken’ na Danmhairge, an ‘Sunday Herald’ as Alba agus ‘Frankfurter Rundschau’ na Gearmáine.

Is comhfhiontar é ‘Gaelscéal’ idir Eo Teilifís agus an ‘Connacht Tribune’. Tá oifigí acu sa Spidéal agus i nGaillimh agus buanfhoireann de chúigear acu. Tá painéal leathan de scríbhneoirí agus colúnaithe fud fad na tíre agus thar lear ag ‘Gaelsceal’ chomh maith, a chuireann ailt ar fáil go rialta. Bíonn meascán de nuacht, cúrsaí reatha, nuacht réigiúnach, gné-ailt, anailís, ábhar oideachasúla agus spórt le fáil i Gaelscéal gach seachtain.

Oíche Bhuitléarach i nGaillimh

Beidh Éamon de Buitléar i láthair  mar aoi speisialta ar an Máirt 16 Samhain i gClub Áras na nGael ar Sr. Doiminic in nGaillimh i gcomhair Oíche Airneán sa  Chathair .

Is scríbhneoir agus scannánóir é Éamon de Buitléar. Is stiúrthóir bainistíochta é ar an gcomhlacht Éamon de Buitléar Teo (Béarla). Is comhlacht é seo a dhéanann sainfheidhmiú ar Fiadhúlra Scannánaíochta agus clár faisnéise le haghaidh an teilfís. Is eisean agus Garrit van Gelderen a rinne na cead scannáin teilifise ar dhúlra na tíre ar teilifís - an sraith íontach cáiliúil sin "Amuigh faoin spéir!".

Bhí baint aige le ceol traidisiúnta in éineacht le Séan Ó Riada agus ina dhiaidh sin, bhí baint aige le bunú an ghrúpa ceoil traidisiúnta Ceoltóirí Chulann 1961-1969.  Nuair a fuair Seán bás (1972) bhunaigh sé Ceoltóirí Laighean. Tá roinnt de na ceirníní dá gcuid ceoil éisithe ag Gael Linn.

Beidh Éamonn ag taispeáint sleamhnáin dá chuid oibre agus ag cur síos ar a shaoil go dtí seo.

Is fiú go mór teacht go dtí an oíche airneáin seo.

Ciúnas!

Bhí clár ar an teilifís  - BBC The Big Silence  (Béarla) le déanaí inar bhain scata beag daoine trial as ciúnas a chleachtadh ina saol. Ní rud bunúsach spioradálta a bhí i gceist ach ciúnas daonna a chleachtadh. Ar ndóigh chuadar chuig mainistir Beinidichteach Worth i Sasana chun a fháil amach conas é a thrialadh ina a saol. Bhí manach ansin a cheap go mbfhéidir go mbeidh sé ábalata macnamh doimhin a mhúineadh do "gnáth duine."

Táid ann a deireann gur rud mínadurtha é an ciúineas. "Tá teanga againn len é a úsáid!" a deirtear. Ar bhealach ní tost nó fiú caint ós árd atá i gceist ach cúlú beagáinín ó bhruidiúleacht an tsaoil. An idirlíon, an teilifís, an raidío, fuaim an tsaoil. Dúirt duine de na mánaigh ar an gclár gurb é an focal a chuala sé níos mó ná focal ar bith eile agus iad ag caint faoi am a thabhairt le bheith ciúin ná "gnóthach" (busy). Bíonn muid ró gnóthach! Cuid acu bhí creidimh i nDia acu, cuid nach raibh.

Níl an srath cláracha thart go fóill ach bhí sé soiléar go raibh sé an deachair a bheit ciúin sa tsaoil atá inniú ann. Chinneadar ar seachtain iomlán ciúin a caitheamh le chéile in ndíseart de chuid na nÍosanaigh i dtuaisceart na Breatine Bige. Ní raibh ceangail ar bith le bheith acu leis an saol lasmuigh agus ar ndóigh ní raibh cead acu labhairt le chéile. Bhí cead acu caint a dhéanamh le comhairleoir profisiúnta ar feadh píosa gach lá.

Tá sé spéisiúil an éifeacht atá ag an ciúineas seo ortha. Cuid acu is cineál eachtra atá ann, eachtra ina aimsítear doimhneacht ionta nach raibh fhios acu a bheith ann. Cuid acu ba rud uafásach é gan rud ar bith ar siúil acu ach bheith leo féin. Rud síochánach a bhí an do dhaoine eile agus cuid acu chuir sé ag caoineadh iad. Bhíodar uaigneach, feargach, brónach, scanartha, neirbhíseach ach is dócha gur an rud is mó a bhí á tharliúint ná go raibh cuid acu ag buaileadh leo féin don chead uair riamh.

Tá mé ag súil leis an cead mír eile den clár.

Ag bailiú feamaine!

Chuamar thíos ar an trá ag bailliú feamaine - trá Bháid agus Thobair Choilmcille.

Bhí an lá scamallach ach bhí sé te go leor agus bhí neart feamaine le bhaint ann.

Bhí bád amháin le duine amháin, amuigh ar an bhfarraige, ag iascaireacht.

Leathamar an fheamain ar an garraidh nuair a d'fhileamar ar an teach!

Feamainn ar an trá

Tuar ceatha!

Bhí mé amuigh ag tiomáint idir Baile Locha Riach agus Cathair na Gaillimhe dhá oíche ó shin. Bhí gealach lán an-gheal ann. Thosaigh sé ag báistí agus nuair a bhí an cioth thart - tá an-chuid muireannaí báistí again ag an tráth seo den bhliain - thug mé faoi dearadh go raibh tuar ceatha gealaí le feiscint go soiléar sa spéir ós ar gcionn. Chuala mé go raibh a leithéad de rud ann ar ndóigh ach ní fhaca mé ceann go dtí an oíche sin.

Se pictiúir de thuar ghealaí a fuair mé ar an idirlíon.

Bás mháthar!

Mo thuismitheoirí (ag cothrom lae trí scór bliana an phósta i 2009)
Posta: 27 Mean Fomhair 1944
Scarthad ag an mbás: 26 Feabhra 2005
Aontaithe arís i bParthas Dé: 12 Mean Fomhair 2010

Cailleadh mo mháthair ar an nDomhnach. Bhí sí 91 bliain d'aois.

O fuair m'athair bás cúig bliain ó shin bhí a cumas meabhrach ag isiliú mar a tharlaíon do an-chuid sean daoine. Nealtriú is dócha a glaoghtear ar an galar a bhí uirthi.

Bhí sí pósta le m'athair le seasca bliain agus is cosúil gur goill a bhás go mór uirthí.

Tháinig an bás cuíosach tobann uirthí ach bhí an triuir leads a bhí ina chónaí in Éirinn lena a mná chéile thar timpeall uirthí nuair a glaogh Dé uirthí ag an deireadh. Bhí sí ciúin, gan rian phiain uirthí agus gan imní ag cuir isteach uirthí mar a tharlódh go minic le ceithre bliain anuas.

Molaim go mór na banaltraí san oidspidéal (Baile Bhlainséir) agus roime sin an foireann ag an teach altranais (Parke House - Béarla)ar a raibh sí ag fáil churam faoiseamh. Ní fhéadfadh siad a bheith níos cinealta lei nó linne.

Bhí muid ag súil le n-í a bhailliú agus í a thabhairt abhaile ar an nDomhnach ach bhí plean eile ag Dia di. Tháinig isiliú mór ar a brú fola ar an nDaordaoín agus nuair nár tháining aon fheabhas air an Aoine mhil an doctúir í a thabhairt chuig an oispidéal i mBaile Átha Cliath.

Bhí mise chun dul thuas cuichí ar an Domhnach ach mhol mo bhean go mbeadh a turas ró fhada le do soir agus anoir ar an lá céanna agus rinneamar socrú fanach so cathair ar an oíche Sathairn.

Buíochas lé Dia gur thárla sé mar bµi mé i láthair a bheith leithí ag an noiméad deireannach.

Ar dheis Dé go raibh sí.

Frustrachas an M50

Bíonn an méid sin frustrachas ag baint leis an gcóras ríomh-dola atá acu. Tá sé a reachtáil ag eflow agus ar ndóigh bhí deachrachtaí acu ón tús.

Ar dtús ní raibh éinne i ndán an rud a íoch as Gaeilge, bhí ort an suíomh Béarla a úsáid. Diaidh ar ndiaidh tá sé sin a cheartú acu ach tá tuilleadh le déanamh!

Má théim go Baile Átha Cliath bhí sé de nós agam an dola a íoch roimh ré ar an riomhaire agus d'éirigh liom é a dhéanamh go dtí a seachtain seo caite. Ach cupla lá ó shin rinne mé iarracht agus theip glan ar an gcóras. Níor thóg sé uimhir mo charr agus ní raibh mé i ndán an rud a íoch.

Scríobh mé chucu mar seo - bíonn ort ceann de na diabhal foirmeacha a líonadh mar níl seoladh r-phoist ar an suíomh!:

"Rinne mé cúpla iarracht an dola a íoch ar maidin agus theip ar an chóras. Bhí mé ag úsáid Firefox 3.6.8 don MAC.

Ansin bain mé trial as Safari agus fuair mé an teachtaireacht "Your browser is not supported by this site. Please click here to get the latest version of Internet Explorer or here to get the latest version of FireFox." Ní féidir Explorer a úsáid ar MAC agus tá Safarí 5.0.1 (2010) agam.

Ar maidin bhí freagra agam:

A Tuasil (sic) O Rian,
Go raibh maith agat as teangmhail le serbhís custaiméirí eflow.

Cuirimid failte roimh teangmhail mar seo agus beidh nóta déanta air. Tá ár tionscadal ar an M50 an-nuálach agus tá sé ár tosaíocht príomhúil faoi lathair.

Táimid tar éis alán am agus acmhainní a chuir isteach sa tráchtáil idirlíne agus beimid ag uasgrádú na feidhmeanna diffrúil in am trátha.

Feicimid nach bhfuill Safari agus Mozilla Firefox 3.6.8 ar fáil i gcóir íoslódáil ar ríomhairí Apple Mac áfach táimid ag deanamh iarracht an fócas custaiméirí a barrfheabhsú. Iarrimid ort fanacht ama linn.

Tá brón orainn ar an míchaoithiúlacht seo.

Tar éis féachaint ar na turasanna don gluaistéan XYZ, feicimid go bhfuil turas amháin gan íoc ar ár córas. Bhí an turas seo ar an 24/08/10, Uimhir Fhógra Dola Neamhíoctha 1183700752, agus tá iarmhéid €6 gan íoc.

Dean nóta, tá trí slí gur féidir íocíocht as na píonóis ar an M50, mar a leanas:
1: Téir go dtí an rogha "Íoc Gnáth-Iarratas Dola/Fógra Dola Neamhíoctha/Pay a Notice/Penalty", chuir isteach an Uimhir Fhógra Dola Neamhíoctha 1183700752.
2: Déan teangmháil len ár roinn serbhís custaiméirí ar na huimhir thíos.
3: Déan scanáil ar an litir a bhí postáilte amach chugat i shiopa Payzone.

Má tá a thuilleadh ceistenna agat, déan teangmháil linn. Tá na rogha teangmháil atá ar fáil ar fad thíos.
Le Meas
(ainm duine)
Serbhís Custaiméirí Eflow

Mar sin, mar tá MAC ag éinne agus úsáid a bhaint as na brabhsálaí Safari nó Firefox i féidir íoch as. Níl Explorer le fáil don MAC a thuile!

Nach gcuirfeadh sé soir thú?

Seoda na nOileán

Tá Coiste Fhéile Chomórtha Joe Éinniú ag eagrú oíche mhór ceoil, amhrán agus damhsa i dteach ósta ‘Tí Mheaic’ i gCarna, ar an Aoine seo chugainn 10ú Meán Fomhair ag 9.00in, mar cheiliúradh ar an dlúthdhiosca nua ‘Seoda na nOileán’ atá curtha amach ar an margadh ag an bhfliúitadóir Marcus Ó hIarnáin (Béarla) as Ruisín na Manach (Carna) agus an boscadóir Johnny Ó Conghaile as Inis Bearacháin ó dhúchas. Tá cáil i bhfad agus i ngearr ar an mbeirt cheoltóirí seo agus is seoda ceart atá sa dlúthdhiosca nua.

Rinneadh taifead ar an gceol ar fad ar an teallach i dteach Mharcuis i Ruisín na Manach agus is álainn go deo an fuaim a thagann ón mbeirt dlúthchairde. Ag coinneáil comh-cheol leo ar an dtaifead spleodrach seo, tá Tim Edey ar an ngiotár agus Brian McGrath ar an bpianó.

I measc na haíonna speisialta a bheidh ag glacadh páirt sa cheiliúradh seo i dTigh Mheaic, beidh Proinséas, Breandán agus Labhrás Ó hIarnáin, chomh maith le ceoltóirí, amhránaithe agus damhsóirí áitiúla eile.

Is í Neansaí Ní Choisdealbha a bheidh mar aoí-chainteoir ar an oíche. Is ceoltóir den scoth í Neansaí agus bíonn sí le cloisteáil go minic ag craoladh ar Raidió na Gaeltachta.

Tá céad míle fáilte roimh cách ag an ócáid i gCarna!

Atharaithe i Siopa Leabhar Bhaile Átha Cliath

Tá athraithe móra i ndán do cheann de na hinstitiúidí is mó clú air sa tír - An Siopa Leabhar de chuid Chonradh na Gaeilge ar 6 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath 2 - faoi stiúir an bhainisteora nua, Daragh Ó Tuama (pic ar dheis), agus an chúntóra úir aige, Cian Taaffe.

Tagann Daragh Ó Tuama sna sála ar Mháire Ní Laoi, a d’imigh ar scor i mí an Mheithimh i ndiaidh 38 mbliana a chaitheamh ag obair sa siopa, agus tá fís fhadtéarmach úr aige don Siopa Leabhar a fheicfidh é forbartha mar áis agus ionad siopadóireachta den scoth do phobal na Gaeilge san ardchathair agus i gcéin. Ní hamháin go bhfuil sé i gceist cur go mór leis an siopa ar-líne trí shuíomh lárnach an Chonartha , ach tá córas úr athchatagóirithe agus scanadh earraí idir lámha ag An Siopa Leabhar freisin.

“Táim féin," a deireann Daragh, "go pearsanta ag súil go mór leis an dúshlán chun seirbhísí an tSiopa Leabhar a leathnú agus a fhorbairt chun go bhfeidhmeoidh an siopa ar bhealach níos simplí, níos leabhairchruthaí, agus níos éifeachtaí, chun freastal mar is cuí ar phobal na Gaeilge, idir chainteoirí líofa agus fhoghlaimeoirí na teanga araon.”

Is as Baile Átha Cliath don Uasal Ó Tuama agus is iomaí gné de shaol na Gaeilge a bhí baint aige leo i gcaitheamh na mblianta sular bhain sé an post seo mar bhainisteoir an tSiopa Leabhar amach. Chomh maith le cláracha Gaeilge a chur i láthair ar an raidió lena leithéid de Newstalk, bhí Daragh ina láithreoir ar an gclár teilifíse MPH ar TG4 agus ina oifigeach le Glór na nGael go dtí le deireanas, áit go raibh sé i gceannas ar na comórtais ag Leibhéal a Trí, Global Gaeilge agus forbairt an tsuímh idirlín Údar.ie.

Tá Cian Taaffe díreach tosaithe ar an bpost mar chúntóir an tSiopa Leabhar i dteannta Uí Thuama agus is ildánach an Gaeilgeoir é leis; is fear grinn, aisteoir, láithreoir, léiritheoir, agus scríbhneoir é Taaffe a bhuaigh duais ag Féile Drámaíochta na gColáistí Tríú Leibhéil i 2009 as an dráma An Ghealtacht a scríobh, agus atá tar éis gradam Lucky Duck a bhuachaint ag Battle of the Axe Comedy Club (Béarla) níos luaithe i mbliana.

Deireann Cian: “Táimid ag baint leasa as an nuatheicneolaíocht le cur go mór le réimse na leabhar agus na n-earraí Gaeilge atá ar fáil ar An Siopa Leabhar ar-líne faoi láthair, agus tá sé beartaithe againn i bhfad níos mó t-léinte, dlúthdhioscaí, DVDanna, póstaeir, cluichí do pháistí agus eile a sholáthar sa siopa féin ar 6 Sráid Fhearchair sna míonna amach romhainn.”

Éistimís le Mná Leitir Mhóir

Tá alt brea ag Bernie Ní Fhlatharta i nGaelscéal na seachtaine seo (13 Lúnasa 2010). Is fiú go mór an alt, Éistimís le Mná Leitir Mhóir, a léamh agus an teachtaireacht atá ann a thuiscint.

Is cosúil go raibh sí mar moltóir ag comortas Pheigín Leitir Mhóir le deanaí agus caith sí ama ag caint leis na cailíní féin ar ndóigh.

"Seo mná atá líofa sa Ghaeilge, a bhíonn ag imirt peile, sacair agus ag rámhaíocht. Seo iad na bruinnill ag an gcrosbhealach a raibh De Valera ag caint orthu nuair a bunaíodh an Stát seo ach feictear domsa go bhfuil dearmad déanta ar ghnáthphobal na Gaeltachta."

Cuireann sí an cheist: Ar labhair an Rialtas leo sular cuireadh le chéile an Scéim 20 bliain don Ghaeilge & don Ghaeltacht? Ar labhair an Chomhchoiste Oireachtais um Ghnóthaí Ealaíon, Spóirt, Turasóireachta, Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta leo sular ar chuireadar a tuairisc amach? Meas tú?

Díríonn Bernie ár n-aire ar rud atá an-bhunúsach ó thaobh na Gaeltachta de ar aon nós. Ní ceist teanga amháin é seo. Is ceist phobail atá ann. Ní ceist idéalach é seo do mhuintir na Gaeltachta, mar atá sé do mo leithéad-sa agus an-chuid i nGluaiseacht na Teanga. Éist le Bernie:

"Ní hé go bhfuil siad ag iarradh bheith ag labhairt Gaeilge – is í a dteanga nádúrtha í. Ní hé go bhfuil iachall orthu maireachtáil sa Ghaeltacht – is é a mbaile é agus tá siad ag iarradh fanacht ann."

Rud atá i bhfad níos bunúsaí ná an brionglóid -

Tá Éire Gaelach cheana sa Ghaeltacht againn ach an bhfuil sé saor?

Ní mór dúinn éisteacht le mná óga Leitir Mhóir, le Mná óga Chonamara, le Mná óga na Gaeltachta. Mar a dearfadh an té a dúirt fadó. "Éist! Caithfear éisteacht!"

Deireadh le hIascaireacht?

Agus mé ag breathnú ar an stuif go léir faoin mBórd Snip Nua agus Bórd Snip Nua II atá foilsithe ag Guth na Gaeltachta thug mé faoi deara go bhfuil dhá Roinn atá thíos ag bun an liosta. Ar bun ar fad ar ndóigh tá an Roinn Gnóthaí Pobail, Comhionannais agus Gaeltachta agus 71% ciorraithe molta.

Ach tá an Roinn Talamhaíochta, Iascaigh agus Bia beagnach chomh dona leis ag 61%. Ní gá a rá an tionchair a bheidh ag an gearadh síar gear seo ar tionscal na hiascaireachta ar na ceantair iascaireachta ar barr ar na trioblóidí atá air leis na srianta atá á chur ar ár n-iascairí ag an Aontas Eorpach.

Is léir leis na moltaí seo, má chuirtear i bhfeidhm iad, go mbeidh pobal chósta na hÉireann agus pobal na n-oileáin ag íoch go daor as seo, go mór mór pobal na Gaeltachta i dTír Chonaill, Chonnachta, Chiarraí, Corcaigh agus Pórt Lairge.

Seo an ciorraithe atá molta, roinn ar roinn:

Buíochas!

Fuair mé glaoch gutháin ó mo dheartháir go luath ar an Aoine seo chaite le nuacht ar thimpist a bhí ag ár máthair. Is cosúil gur thit sí agus bhris sí a cromán. Anois mar a roinn mé libh roimhe seo tá aois aon bhliain deag agus ceithre scór uirthi agus chomh maith leis sin tá an intinn, nó bfhéidir gur fearr a rá, a cuimhne, beagnach imithe ar fad. Tá fhios aici go bhfuil aithne aici orainn ach níl tuairim dá laghad aici cé muid!

Tógadh chuig Oispidéal Thamhlachta (Bearla) í ar timpeall a dó ar mhaidin Dé hAoine in otharcharr. Níor fágadh ró fhada san Aonad Timpistí agus Éigeandála ann agus ligeadh isteach i bharda taobh istigh de chupla uair a chloig. Bhí an cromán briste agus duairt na dochtúirí go raibh sé coitianta go leor mar thimpist agus nach raibh sé ró neamh-ghnach mar gnáthamh é a laigheas. An t-aon deachtaireacht a bhí ann ná nach raibh sí i ndán a thuiscint céard a bhí ar siúil, nó conas comhoibriú leis na saineolaithe len í fhéin a fheabhsú í ndiaidh an obráid.

D'éirigh go maith leis an obráid, buíochas le Dia, agus anois tá sí faoi churam an fhisiteiripeora. Tógfaidh sé tamall!

Táim á scríobh seo chun moladh mór a thabhairt don Oispidéal seo. Ní fhéadfadh na ailtirí, na duchtúirí, nó an foireann ar fad a bheith níos fearr, níos cinealta, níos tuiscine do mo mháthair nó dúinne, a clann. I ndairíre bhí íontas orainn tar éis an méid sin ghearáin a deintear faoin sheirbhís sláinte - agus chun an fhirinne a rá bhí an-eagla orainn mar bhí deachrachtaí againn le hoispidéal eile cupla bliain ó shin. Ach sin scéal eile.

Tá mé chun dul go Baile Átha Cliath ag deireadh na seachtaine arís len í a fheiscint ach buíochas le Dia níl imní ar bith orainn faoin churam atá á thabhairt dí ag Oispidéal Tamhlachta.

Molaim iad.

Euro eile!

Tá an méid sin caint faoi an Euro a bheith lag, go mór mór sna nuachtáin Sasanach, a léitir go ró minic in Éireann. Ach tá mé ag ceapadh go bhfuil a Euro anseo go deo agus nach íontach an rud é gur féidir le daoine i sé tíortha déag comparáid a dhéanamh le praghasanna sna tíortha eile gan céim matamaitice a bheith aige nó aici.

Anois feicim go bhfuil an seachtó tír déag ag teacht isteach sa chlub. Athróidh an Eastóin ón krooni an 1 Eanáir 2011, is beidh sí ar an 17ú tír a tháinig isteach i limistéar an euro.Dár le ráiteas le déanaí ó Choimisiúin na hÉorpa, (atá in nGaeilge dála an scéal - Irish government please copy!!!!!) d'aithin siad "gur chomhlíon an Eastóin na coinníollacha uile chun an comhairgeadra Eorpach a ghlacadh."

Tír beag í an Eastóin, le daonra de 1.2 milliún. Mar sin méadóidh an Eastóin daonra an euro go 330 milliún. Tíortha eile a ghlac le blianta beaga anuas é ab ea an tSlóvaic in 2009, an Chipir agus Málta in 2008 agus an tSlóivéin in 2007.

Ar an tra bhán

Chuamar ar siúlóid inniú i gCeantair na nOileán síos chomh fada le céibh na Trá Báine. Bhí an lá go h-álainn agus ghlac mé pictiúir den leacht cuimhneacháin den ceathrar a fuair bás sa bhfarraige chrua fadó.

Seo leagan d'amhrán na Trá Báine faoin dtragóid usfásach sin. Scríodh an amhrán seo ag a ndeirfúir a chuaigh ar imirce go Meiriceá.

Mo mhíle slán leat a Éirinn bhocht, is breá an rud é an t-earrach fhéin;
Níl caint ar obair bosannaí, ná rud ar bith mar é;
Seal ag tarraingt fheamainne, a' cur fhataí 's a' baint fhéir.
Níl fear ar bith, dhá bhoichte, nach bhfuil feilm aige fhéin.

Mo mhallacht ar na currachaí 's mo bheannacht ar na báid;
Mo mhallacht ar na currachaí atá thall insa Trá Bháin
A bhain mo cheathrar deartháir díom a raibh an fheilm acu ann.
Nach cuma leis an gCeallach é ó 'sé fhéin atá ina n-áit.

'S faraor géar nár cailleadh mé lá a baisteadh mé go hóg,
Nuair a fágadh i mo chadhain aonraic mé gan feithide an bhéil bheo
Níl deartháir a'am 's níl deirfiúir a'am 's níl mo mháithrín beo;
Tá m'athair bocht lag goilliúnach 's a Chríost, cé hionadh dhó.

Agus shoraidh dhíbhse, a dheartháireachaí, nach dtagann sibh i dtír;
Chaoinfeadh mná an bhaile sibh a gcleamhnaithe 's a ngaol;
Chuirfí cónraí geal' oraibh amach ó láimh an tsaoir;
Ní bheadh sibh dhá bpocáil idir farraigí ná dhá gcur ó thaobh go taobh.

Agus d'fhágadar an caladh againn ar maidin leis an lá.
Dia linn agus Muire! 'siad an triúr a chuaigh sa ngábh;
Níl blas ar bith dár cheannaíodar nach dtáinig dhon Trá Bháin;
Tháinig na maidí ar an duirling 's an curach ar an trá.

'S báitheadh Seán 's Peadar orm, bhí cathú agam ina ndiaidh,
Báitheadh deartháir eile orm, ó, Máirtín fadó ariamh.
'Sé Micil bocht ba mheasa liom dhá bhfaca mé ariamh
Ach mo mhallacht don tonn bháite, 'sé a d'fhága mé ina ndiaidh.

Nach é an Ceallach a bhí náireach nach labhródh sé le Bríd;
Chaith sí seacht seachtaine i stór na ragannaí
Níor chleachtas mhór é sin uirthi dhá mbeadh a muintir cruinn;
Ó bheadh sí ag baint na carraigín 's á triomú leis an ngaoth.

Leagan d'Amhrán na Trá Báinne a chas Seosamh Ó hÉanaí (Joe Éinniú)

Bás Sheáin

Bhí mé ar an mbus ó Bhaile Átha Claith inné nuair a rinne mé iarracht breathnú ar facebook ar an bhfón. Tá mo chuid méaranna ró-thuatach le daighleáil le HMI (Béarla = Human Machine Interface nó Idirphlé Gléas Daonnach?) ar an bhfón céanna. Ar an ocáid san d'éirigh liom.

Chonaic mé teachtaireacht ó duine de mo cháirde, Scott de Búitléar, ag rá "RIP Seán - Ar lámh dheis Dé a anam." agus nasc ann chuigh Nuacht 24 ar a raibh mír ann faoi bhás Sheáin Uí Leachtnáin, nó mar a ghlaotar níos minicí "Séan Dublin Bay Loftus!"

Fear lách, cúthaileach, ionraic, stuama, a d'oibrigh i gcónaí ar bhonn prionsabail. Rud annamh i gcúrsaí polataíocht i dtír ar bith. Cé gurb as Co Muigheó é d'éirigh leis dul ar Bhárdas Bhaile Átha Cliath agus caith sé 25 bliain ar sin bliain amháin acu mar Árd Mhéara (1995-6).

Bhí sé ar dhuine acu sin a bhí ar thús cadhnaíochta i gcúrsaí timpeallachta, an t-am nach raibh a macasamhail faiseanta. Mar aon lena fheachtas fada ar son chosaint Chuain Átha Cliath bhrúigh sé ar rialtais cás láidir a dhéanamh ar son Rockall a bheith faoi smacht na hÉireann.

Déanaimís chomhbhrón lena bhean chróga Úna, agus an clann.

Ar dheis Dé go raibh an fear uasal seo.

Cad é an difríocht?

Is mallacht mór í an galar ailse.

Deirtear linn go bhfuil mór bhaint ag caitheamh tabac leis an galar ailse. Tá feachtaisí móra ag iarraidh ar dhaoine deireadh a chuir leis an nós sin chun stop a chur le leathnú an ghalair seo. Tá dlithe in an-chuid tíortha le cosc ar an méad áiteanna in ar féidir tobac a caitheamh. Is féidir cúrsaí traenála fháil chun cabhrú leat éirí as an nós. Tá na feachtaisí seo go léir béimithe ar athrú stíl maireachtála, an stíl marachtála a deireann go bhfuil sé faiseanta tobac a caitheamh. Féach mar shampla ar an feachtas sa bhFrainc a lúann Áine ina blag faoin dtideal “Sclábhaí nó Saorthoil?” le déanaí.

Is mallacht mór í an galar SEIF (siondróm easpa imdhíonachta faighte).

Níl amhras ar chonas a faightear an galar seo. Agus cad é an lagheas a moltar? An bhfuil feachtas ar bith ann a mholann athrú ar ár stíl maireachtála? Bhfuil éinne ag moladh gan gnéas a bheith agat le héinne seachas do phairtnéir fhéin? Bhfuil cúrsaí ann? Cad é an t-aon moladh atá go foirleathain ann?

Coiscíní!

Nach ionann san agus “tips” a chuir ar toitíní. Ní stopann sé an plá. Ní laghdaíonn sé an plá fiú. An féidir le héinne a cruthú le figiúirí go laghdíonn úsáid coiscíní tarliúint an galar úafásach seo. Tá said comh héifeachtach agus atá na tips ar toitíní.

Tá fianaise áfach go bhfuil toradh ar fheachtais a mholann athrú stíl maireachtála daoine tré stopadh a chuir le caitheamh tobac agus tarlú ailse. Creidtear é seo go foirleathan.

Tá fianaise ann go bhfuil toradh ar fheachtais a mholan athrú stíl maireachtála daoine tré stopadh gnéas le iolrach paitnéirí ar tharlú SEIF. Ní creidítear é seo go foirleathan.

Tuige an difríocht? Tá sé soiléar nach féidir le duine SEIF a fháil gan gníomhaíocht ghnéasach. Níl mé ag rá nach bhfuil éifeacht ar bith leis na coiscíní céanna sa troid i gcoinne SEIF ach tá mé ag rá go bhfuil sé mícheart an béim iomlán a chuir ortha. Agus cinnte tá galar gnéas-tarchurtha eile nach bhfuil éifeacht ar bith ag coiscíní ina gcoinne!

Ag deireadh a phíosa déanann Áine athfhriotal ar bhlag Phatrick Hayes. (Béarla) : “To buy into the claim that we cannot control ourselves is to shun responsibility for our own personal choices.’?

Sea go deimhin!

Ar eagla go ndéarfadh duine gur féidir le mí-úsáideoir drugaí go hinfhéitheach an SEIF a fháil tuigim san agus tuigim go bhfuil feachtaisí ann chun daoine a scoitheadh ó na drugaí níl na feachtaisí béimithe ar SEIF leis féin. I dtaobh na feachtaisí SEIF deirtear gan snaithid salach a úsáid. Díreach an pointe atá á dhéanamh agam.

An fheirdris

Agus mé ar siúlóid inné thugas faoi deara go raibh blath ná bhfacha mé cheanna ar thaobh an bhealaigh. Róisín deas corcora agus cuid eile bán dearg.

Feirdris, (roas canina) a bhí ann. agus thógas pictiúirí den planda. Sí rós dúchasach na hÉireann an rós áirithe seo agus mar sin is beag éifeacht atá ag an gálar is uafásai, an spota dubh, uirthí mar tá "taithí" ar an aimsear tais atá in Éirinn againn.

Gummí fásta!

Más maith leat pacáiste Béiríní Gummi tá an forbairt nua seo ar an gcoincheap chun tú a shasamh gan aon amhras. Tabhair faoi deara an bíoma iniomparthacht dochreidtha lena n-iompraítear an fáthach mór seo.

Go mbainfidh ár léitheoirí uiligh taitneamh as an líreacán íontach seo. Ní Gummí go Gummí fásta - an Béir Mór ar maide!

Oíche tSin Seáin!

Aréir lasadh na tinte ar fud Chonamara in onóir don naomh a mhol Íosa féin, Naomh Eoin Baiste.

Tá sé de nós ag muintir na háite bruscar so-dóite de gach aon tsaghas a bhailiú agus a thabhairt chuig an aon áit amháin sa cheantair le dó ar an oíche seo.

Lastar an tine ag am dul faoi na gréine agus bíonn slua ón gceantair ann le haire a thabhairt dó.

Seo pictiúir den tine mór a bhí i bpost cheantair Baile na hAbhann.

Bhíodh an nós seo á gcleachtadh go forleathain in Éirinn fadó mar a léiríonn an píosa seo (Béarla) ó leabhair "The Year in Ireland" le Kevin Danaher.

Damhsa ag Lúnasa (agus Iúl!)

Campa Samhraidh Damhsa ar an sean nós le Emma O Sullivan.

Beidh Emma O Sullivan ag reáchtáil dhá Campa Damhsa ar an Sean Nós do pháistí an Samhraidh seo i Áras na nGael, Gaillimh.

Tá clú agus cáil ar Emma Ó Sullivan tar éis an taispeántas iontach a thug agus sí ag tógáil páirt san gclár “All Ireland Talent Show” (Bearla) i rith 2010. Bhí an pobal mar aon leis na moltóirí an tógtha le Emma agus an stíl álainn damhsa a bhí aice. Bíonn Emma ag múineadh Damhsa ar an Sean Nós do phaistí go lánaimseartha agus tá sí ríméadach go mbeidh sí in ann Campa Damhsa ar an Sean Nós a dhéanamh sa Chathair.

Beidh an Campa Samhraidh ar siúl i lár chathair na Gaillimhe in Áras na nGael, 45 Sráid Doiminic, ar feadh uair an chloig, dhá thráthnóna in aghaidh na seachtaine ar feadh trí seachtaine. Tosaíonn an chéadcampa ar an 6ú lá Iúil agus an dara cheann ar an 3ú lá Lunasa.

Tá costas do €60.00 ar an gCampa don phaiste.

Sa bhus!

Tá seirbhís bus idir cathair an Gaillimhe agus Aerphort Bhaile Átha Cliath. Gobus (Béarla) an tainm atá ar an chomhlucht agus is comhlacht Gaillimheach í. Bhain mé triall as don gcéad uair ar an nDéardaoin se caite agus chuir sé íontas orm cé chomh chompórdach agus cé chomh sciopadh is a bhí sé. Leis an mótarbhealach nua anois ann níor thóg sé ach dhá uair agus trí ceathrú ó stop go stop. Stop sé le daoine a lingint amach i gcroí lár na cathrach agus ansin ar aghaidh chuig an gcathair trén tollán nua ón gcalaphort go dtí an M1 agus ansin chuig an aerfort.

D'fhéadfainn dul san eitileán ach chosnódh sé timpeall €120 agus tógadh sé bfhéidir an méid ceanna ama nuair a thógtar an dianchuardú, seiceáil isteach agus bheithe ag feithimh ar bhagáiste ar an taobh eile.

D'fhéadfainn dul ar an traen (€48.00+), atá beagáinín níos chompórdaí ach tógadh sé sin i bhfad níos mó ama agus bheadh orm bus, nó taicsí a fháil chuig an aerphort.

Ar an bus seo bhí nasc idirlíon WiFi (dílseacht gan sreang) le fáil saor in aisce.

Tríd is tríd bhí mé thar a bheith sásta leis. Chosnigh an ticéad fillte €25.00 orm.

Thuas seal thíos seal!

Bhí mé is Sasana ag bainis i rith na deireadh seachtaine agus thaistigh ó na mná dul ag siopadóireacht i Chester, cathair ársa atá ar abha Dee agus gearr do theorainn na Breataine Bige. Is sean cathair Rómánach é Chester - is dócha go dtagann an ainm ón bhfocal Laidineach "castra" - ach tá an ailteareacht ó aimsir Tudor ann agus tá na sean sráideanna le siopaí ar dhá stóir - tugtar "rows" ortha. Tá tuilleadh faoi i Wikipedia (Béarla).

Nuair a bhíomar ann bhí paráid de chuid airm na Breataine, le cheol agus saighdiúirí a bhí gléast don cogadh sa bhfásach san Iaráic is dócha. Bhí na daoine ar thaobh an mbóthar ag bualadh bos dóibh - "our boys" - ach cheap mé nach ag tabhairt tacaíocht don cogadh a bhíodar ach do na buachailí óga a chuireann na poiliteoirí amach chun troda sna áiteacha seo. Tá mé ag ceapadh go rabhadar ag dul nó ag teacht abhaile ó thréimse soir ann.

Nil an cathair chom mór sin agus rinneadar máirséail thuas an mbaile agus ansin casadar timpeall agus thanadar anuas. Smaoinigh mé ar an Grand old Duke of York a rinne a chuid saighdiúirí a máirseáil thuas agus thíos cnoc agus nuair nach rabhadar ach leath bhealaigh thuas ní rabhadar thuas nó thíos...

Nach ait na smaointe a buaileann le duine?

Athraithe agus nuacht eaglasta eile

Fógraíodh an-chuid athraithe agus nuacht in Árd Deoise Thuama (Béarla) le déanaí.

Tá beirt shagart An Chnoic/An Tulach, an tAth Micheál Ó Flannara agus an Ath Colm Ó Ceanabháin le h-éirí as, mar atá an tAth Pádraigh Audley ar an gCeathrú Rua. Tá an tAth Liam Ó Raghalaigh ón Fhairche le bheith mar Sagart Paróiste An Chnoic/An Tulach. Ní bheidh sagart lonnaithe ar an dTulach. Tá an tAth Ciarán de Blaca le haistriú ó Árainn go dtí an Ceathrú Rua mar Sagart Paróiste agus tá an tAth Micheál Ó Mainín ag dul go hÁrainn ó Chathair na Mairt. Tá an tAth Pádraig Standún ag dul go Charna ó Thuar Mhic Éadaigh agus an Sagart in gCarna, An tAth Pádraigh Ó Conaola ag dul go dtí an Fhairche/Cor na Móna.


Fógraíodh leis ón Vatacáin, go bhfuil Árdeaspaigh Otawa (Canada) Terrence Thomas Prendergast, (Fraincís) ceapaithe ag an bPápa Benedict mar Cuairteoir Aspalda ar Árd Deoise Thuama le scrudú níos doimhne a dhéanamh ar na socraithe atá déanta ag an Eaglais anseo le sabhaltacht leanaí a threisiú. Tá cuairteoirí eile ainmnithe aige do na trí árddeoisí eiule sa tír agus duine eile le scrúdú ar an institiúidí rialta sa tír.
Nach ait an rud é go bhfuil leathanaigh Árdeoise Ottawa in bhFraincís agus Béarla agus nach bhfuil ach Bearla ag Árd Deoise Thuama?

Ár ar an Mheánmhuir!

Inniú chualathas ar an ár sa Meánmhuir.

Is cosúil go raibh mioncabhlach (sé mbáid) ag seoladh go dtí Gaza na Phailistíne le cabhair do na daoine bochta ansin atá faoi léigear ag Stát Iosrael ó tháinigh an dream Hamas i gcomacht ansin ceithre bhliain ó shin ach i ndairírí sé Iosráil atá ina fhorghabháilí go neamhfhoirmealta anseo cé go séanann siad é seo.

I beag cabhair atá a ligint isteach ag Iosrael agus táid a coimeán dian-smacht ar aon rud a thagann isteach sa cheantair seo.

Is ceantair an-bheag é Gaza, timpeall fiche cúig míle ar fhiche agus cúig nó sé míle ar leithead. Tá breis is miliúin go leith ina chónaí ann an chuid is mó acu ina dteifí bochta ón áiteacha eile sa Phailistín agus Iosrael ón na chogaidh in 1948 agus sna seascaidí.

Tá an Iosrael ar ó thuaidh agus siar ón gceantair agus tá teora leis an Éigipt ó dheas. Deireann Iosrael gur ceart aon chabhair dhaonnúil a thabhairt is teach tré calaphoirt na Iosráile ach i ndairíre is beag cabhair a ligtear teacht isteach an bealach sin. Cheapfá go mbeadh níos mó chabhair ag teach trén teorann gearr atá ag Gaza le hÉigipt ach is cosúil go bhfuil ealaíon na bacóireachta foglamtha go maith acu agus tógann sé an méid sin ama an maorlathas Éigipteach a idirbheartú go bhfuil aon bhia somheata, meata!

Tá cósta fada ag Gaza afach ar an Meanmhuir agus beartaíodh ar cabhair a thabhairt i dtír i nGaza féin. Ach deireann Iosrael gur a thabairt isteach airm agus armlón a bhí siad. Chinneadar ar an cabhlach beag seo a ionsaí, rud a rinneadar ar maidin. Rud a rinneadar in uisce idirnáisiúnta ar an mórmhuir agus is cosúil go bhfuil ar a laghad deichnúir marbh.

Anois tá an Aontas Eorpach ag lorg fiosrúcháin idirnáisiúnta. Tá Aire Gnóthaí Eachtracha na hÉireann tar éis Ambasadóir na hIosráile a glaogh isteach chun a scéal a mhiniú agus chun dearcadh Rialtas na hÉireann (Béarla) a chuir i n-iúl do Rialtas na hIosráile.

Idir an dá linn tá daoine daonna, leannaí, mná, fir, gan bunriachtainisí an saol i nGaza sa bhliain 2010.

Lá álainn!

Neart obair amuigh inniú...mar a deirtear thart anseo an ghrian ag scoilteadh na gcloch.

An ceanabháin ar an bportach gach rud go ciúin ach an cuach ag síor glaoch ag lorg chéile?

Pictiúirí Fhéile Joe Éinniú 2010

Caoimhín Ó Raghallaigh agus Mick O'Brien (BÁC) ag tógáil páirt sa cheolchoirm in Óstán Chuan Charna, 1ú Bealtaine 2010.
Johnny Ó Clochartaigh agus Joe John Mac an Iomaire ag oscailt na féile in Áras Shorcha Ní Ghuairim ar an Aoine 30ú Aibreán 2010.
Lillis Ó Laoire, Allan MacDonald agus Griogair Labhruidh ag oscailt na féile in Áras Shorcha Ní Ghuairim ar an Aoine 30ú Aibreán 2010.
Máire Ní Mhaoilchiaráin ag bronnadh Corn Cuimhneacháin Joe Éinniú ar bhuaiteoir 2010 - Bertie Ó Domhnaill.
Micheál Ó Cuaig (Stiúrthóir na Féile) agus Sean Williams (USA) ag oscailt na féile in Áras Shorcha Ní Ghuairim ar an Aoine 30ú Aibreán 2010.
Niamh Ní Chuaig, Proinséas Ó hIarnáin, Breandán Ó hIarnáin agus Michelle Ní Chuaig ag baint sult as an gcraic in Óstán Chuan Charna ar an Domhnach 2ú Bealtaine 2010.
Paddy Fitzpatrick, Micheál Éinniú agus Meaití Joe Shéamuis Ó Fátharta ag oscailt na féile in Áras Shorcha Ní Ghuairim ar an Aoine 30ú Aibreán 2010.
Tim Dennehy a d'oscail an fhéile go h-oifigiúil, in éineacht le Johnny Mháirtín Learaí Mac Donncha agus Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha.

Diarmuid Ó Máirtín, Cad dúirt sé?

Tá se deachair píosaí fada a léamh ar an ngréasán dár liom. Is fearr liom píosaí léitheoireachta a léamh ar pháipéar.

Bhí mé ag lorg nuacht inniú faoin ráiteas a d'éisigh an Cairdinéal inné agus é ag lorg easpag cúnta ón bPápa chun cabhrú leis. Nior aimsigh mé é ach bhí an-chuid léirmheastóireacht, an chuid is mó de a bhí an-chriticiúil ar an cinneadh a tá déanta aige. Tá ráiteas ar a thiomántas don Árd Deoise (Béarla) ina lúitear á ráiteas. Smaoinigh mé ar Naomh Peadair a shéan a Mháistir in am a ghátar. Meas tú cén fáth nár éirigh sé as?

Ach ní seo a chuir mé ag smaoineamh le se a scríobh. Ní hea agus mé ag brabhsáil liom tháinig mé ar suíomh Árd Deoise Bhaile Átha Cliath. Agus thosaigh mé ag léamh nótai Dhiarmada Úí Mháirtín, an Árdeaspaigh, ar an chaint a thug sé do na ridirí seachtain ó shin. Bhí mé gafa!

Is mó an méid atá scríofa agus ráite faoi seo. Daoine ag rá go bhfuil scoilt idir eisean agus a bhráithaire easpaigh agus leis an bPápa fiú. Rith sé liom cé gur chuala mé na míreanna nuachta faoi, mar aon le an-chuid, nár léigh mé an méid a bhí ráite aige agus cén fath a duirt sé an méid a dúirt sé, nó fiú cad a dúirt sé!

Is dócha go bhfuil an rud céanna fíor faoin litir úd ón bPápa chuig Caiticigh na hÉireann, "Le himní chroí!"

Is cosúil go bhfuair sé cuireadh labhairt leis Ridirí Naomh Cholumba ar an "Eaglais Caitlicí sa Todchaí" agus b'shin a téama a bhí aige. Tá a chuid nótai (Béarla) le fáil ar an suíomh. Caint an-macánta, an-domhain, an smaointeach atá ann. Tá i bhfad níos mó ann seachas na "blúiríní fuaime" a cloistear ar an raidío nó ar na nuachtáin. Cé go ndeireann sé go bhfuil díomá air, go bhfuil "forsaí", (fórsaí láidir a deireann sé agus ní "fórsaí dorcha"mar a tuairiscíodh in áiteanna), atá ag iarraidh an fhirrine a cheilt. Ní haon ionadh é sin, is daoine daonna sinn uiligh.

Is fiú go mór na nótaí seo a léamh ina iomlán má tá duine chun cainte faoin méid a dúirt sé. Tá seo fíor faoi thréadlitir an Phápa chomh maith.

Mar a deireann guidhe an Phápa sa litir úd:

"Is ortsa, a Dhia Trí-Aonta,
Agus muinín mhór againn i gcoimirce ghrámhar Mhuire, Banríon na hÉireann agus ár máthair féin, i Naomh Pádraig, i Naomh Bríd agus in iomlán na Naomh, a chuirimid ár gcúram féin, cúram ár gclann, agus cúram riachtanas na hEaglaise in Éirinn.
Áiméan."

Ar bhealach go Poll Áill an Arbhair!

Ní sineolaí mé ach thug mé dearadh an blath áirithe seo agus mé a siúl ó dheas chun na farraige síos! Tá mé ag ceapadh gur biolar gréagháin atá ann.

Seans go mbeidh a fhios ag "Míshasta" a rinne trácht ar an phíosa faoin bharr buí le déanaí.

Pé scéal é tá dhá chineál de seo le feiscint ann. An ceann atá sa pic agam agus ansin ceann deas bándearg eadroim. Tá neart acu thar timpeall ar an ardán in aice le Loch an tSeanbhaile ag Caorán na gCearc Theas. Tá raidhse ceannabháin bána ann freisin! Agus an chuach le cloisint!

Thíos tá pictiúir de Pholl Áill an Arbhair atá ag bun an bóthair sin ó dheas ag an gCaorán.