Na páistí

Náire na hEaglaise

Tá an-bhrón orm ar maidin!

Tá chuile duine ag caint faoi - Tuairascáil Uí Mhurchú ar mí-iompair cuid de na Sagairt mBaile Átha Cliath.

Labhair an sagart bocht in ár bparóiste faoi ar maidin. Tá an méid sin daoine neamh-urchóideach atá ag fulaingt de bharr pheacaí na daoine seo.

Níor chreideamar go bhféadfadh duine, atá tar éis a shaol a thabhairt go solúnta go hÍosa, na daoine óga, a thug sé mar sampla dúinn:

"..Glaoigh sé leanbh chuige, agus chuir ina sheasamh ia lár é, agus dúirt sé. 'Deirim go fírinneach libh, mura n-iompaíonn sibh agus mura mbíonn sibh ar chiall na bpáistí, ní rachaidh sibh choíche isteach i ríocht neimhe....ach an té a thugas ábhar peacha d'aon duine amháin den mhuintir bheag seo a chreadeas ionam, b'fhearr dó cloch mhór mhuilinn crochadh faoina mhuineál agus a bhá i nduibheagán na farraige..."

Is é seo díreach an rud a thárla.

Ach má tharla sé ní h-ionann sin a rá go bhfuil teagasc na hEaglaise mícheart. An rud is féidir a rá ná nár éist na sagairt sin, agus sna cásanna seo cuid de na heaspaig, nár éist siad le glór a dtiarna.

Seasann teagasc Chríost i gcónaí, tá sé soiléar i nDlí Canóineacgh na hEaglaise, go bhfuil na gníomhartha seo mícheart agus go bhfuil sa dlí céanna deirtear céard is ceart do na húdaráis a dhéanamh. Is cosúil nár claíodh leis an dlí seo go dtí le fíor déanaí.

Creideann muid in Íosa ach an éisteann muid leis. Bhíomar san eaglais cosúil leis na haspail "Thug siad leanaí chuige ansin chun go gcuirfeadh sé a lámha ortha ag déanamh guí, ach chuir na deisceabhail ceartú orthu. Ach dúirt Íosa "Ligigí do na leanaí chugam, agus ná cuirigí cosc leo; mar is lena leithéidí ríocht neimhe." Agus beannaigh sé iad.

Go ndéanfaimíd go léir an rud céanna.

Go ndéanfaidh Eaglais Dé, Corp Misticiúil Chríost, an rud céanna.

Maith dhúinn a Thiarna!

Leabhar spéisiúl

Ar ais chun na hAifrice!

Fuair muid cuireadh dul ag seoladh leabhar nua Frank Reidy, Iar-Cheannfort Airm agus craoltóir. Ní raibh fhios agam cén saghas ocáid a bheadh ann agus i ndairíre cheap mé go mbeadh sé beagáinín leadaránach. Leabhair eile taistil, nó bhfhéidir faoi polataíocht lofa acrannach ón Aifric.

Ach ní mar sin a bhí!

Bhí slua bhreá ann i leabharlann na Cheathrún Rua nuair a thosaigh Máirtín Mac Dhonnchadha ó Raidío na Gaeltachta ag caint. B'eiseann a bhí ann chun a leabhar "ó Chosta go Cósta" a sheoladh. Agus thug sé an léargas ar an leabhar agus ar dhearcadh an údair agus é ag dul i mbun pinn.

Níos mó ná rud ar bith eile is faoi daoine atá an leabhar seo, Daoine daonna. Daoine cosúil le muintir na hÉireann. Gáire, caoineadh, greanmhar, solúnta, drama, tá gach gné den saol ag léimt amach as an leabhar seo. Tá sé scríofa go simplí. Tá sé éasca le léamh. Tá bua speisialta ag an údar pictiúr soiléar a thabhairt i mbeagán focail.

"Chuir Maureen, bean an tí, fáilte romham le sú mangónna. 'Fear mór thú bail ó Dhia ort,' a dúirt sí. 'Tá mé chun tú a athrú go seomra le leaba dúbalta. Ach an oiread liom féinbheadh leaba mhór níos áisiúla dhuit.' Níorbh fhadagur thit neal codlata orm sa leaba céanna!"

D'fhéadfá a bheith in gConamara ach cupán té in ionad sú mangóna a bheith a thairiscint aici!

Sa mbliain 1994 cuireadh go dtí oirthear na hAfraice é. Bhí sé ina bhall de mhór-iarracht idirnáisiúnta a cuireadh le chéile faoi scáth na Náisiún Aontaithe chun déileáil leis na fadhbanna iomadúla a d’eascair as an líon mór teifeach a d’fhág Ruanda tar éis an chinedhíothaithe. Sa leabhar seo tugann sé cuairt an athuair ar oirthear na hAfraice, ag súil go bhfeice sé taobh eile den Afraic: Afraic an ghrá agus an gháire, Afraic na féile agus na flaithiúlachta, Afraic an spraoi agus an tsonais – íomhá nach bhfuil chomh forleathan sin i meáin an Iarthair, iad gafa le scéalta faoi ghorta, cogaíocht, caimiléireacht pholaitiúil agus anró gan stad gan staonadh.

Frank Reidy le Mamó Obama

Seolann sé i ndabha timpeall chósta thoir na Céinia, tugann sé cuairt ar sheanmháthair Bharack Obama, agus ríomhann sé stair chasta, thragóideach na tíre. Tugann sé faoi safari i bpáirc náisiúnta an Maasai Mara. Tugann sé cuairt ar Uganda go bhfeice sé an chabhair a thugann Rialtas na hÉireann don tír sin. Agus filleann sé ar Ruanda go bhfeice sé mar atá ag éirí leo sna blianta tar éis an chinedhíothaithe.

Leabhar taistil, leabhar staire, leabhar eolais, leabhar polaitíochta – leabhar nach mór do dhuine ar bith a bhfuil spéis aige san Afraic sa lá atá inniu ann é a bheith ina sheilbh.

Tá cuma slachtmar ar an leabhair seo. Déanta go deas néata, éasca le léamh. Mar aon leis sin tá bailiúchán deas griangrafanna ann a thóg Frank Reidy é fhéin a chuireann go mór leis an leabhair.

Is fiú go mór an leabhar seo a ceannach agus a léamh agus cóip de a thabhairt mar brontannas neamhghnách do Nollaig.

Cumarsáid nua

Na meán soisialta
Daonlathú na cumarsáide!

Siad na hárdáin is coitianta le húsáid ná Facebook - cúrsaí pearsanta twitter - gnó agus cúrsaí pearsanta LinkedIn - cursaí gnó Agus le haghaidh blagadóireacht: blogger Wordpress Feach ar Ar thóir ghréasáin gan sreang chomh maith.

Céard tá ar siúl ar an idirlíon anois. An rud seo ar a dtugtaí an "meán soisialta!" Cad is brí leis?

Teangabháil! Go beacht sin atá i gceist.

Ar dtús bhí caint ann, teangacha eagsúla thar timpeall an Domhain. Deineadh cumarsáid tré caint le daoine.

Ansin tosaíodh ar an scríobhnóireacht timpeall ceithre míle bliain roimh aimsir Chríost. Glaotar tús na staire ar sin mar ó shin bhí taifead scríofa deanta ar a tharla. Bhí gach rud scríofa lám-déanta. Bhí ar daoine peann ar phar nó siséal ar chloch a úsáid. Bhí sé seo costasach, bhí sé laidreánach agsu ní raibh mórán daoine a bhí i ndán léamh.

Sa tSín thosaíodar ag úsáid bloc adhmaid ar a raibh na litreacha agus pictiúirí greamaithe á úsáid chun níos mó ná cóip amháin a dhéanamh. Bhí sé fós beagáinín leadránach go mór mór an greimiú féin.

Ansin sa bhliain 1450 i Mainz na Gearmáine thosaigh Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg leis an gcéad ineall cló so-ghluaiste agus diaidh ar ndiadh ach go mall thosaigh eolas ar léamh ag leathadh ar fud na hEorpa.

Ag tús an seachtú aois déag a chéad fhoilsíodh nuachtáin i Strasbourg sa bhliain 1605. Méadaigh ar an méid nuachtáin ó shin go dtí an lá atá inniú ann. Is tuairiscí ar cruinnithe parlaiminte, imeachtaí an daoine comhachta mór le rá, cogaidh agus mar sin de. Thár timpeall ar 1920 tosaíodh ar cineáil eile nuachtáin, an nuachtáin táblóideach, a leithéad den Daily Mail i Sasana. Ba cineál eile nuacht sna "nuachtáin" seo, pictúirí, dúnmharú, gnéas, scannall a bhí sna nuachtáin seo.

Tosaíodh úsáid ar an teileagraf san naoiú aois deag agus b'shin an chéad uair go rabhthas teachtaireacht a chuir amach go leichtreonach, ó áit go háit. Do bé an teileagraf an chéad bealach le cumarasáid a dhéanamh idir dhá áit sa bhfíor ama. Cuireadh an chéad teachtaireach teileagraf idir Euston and Camden Town i Londain sa bhliain 1837.


Sa cúlra bhí réabhlóid cumarsáide eile ag tárlú. San Iodáil in aice le Bologna bhí mac le Annie Jameson, Guglielmo Marconi ag obair ar tonnta raidío agus i Meirceá bhí an Albannach Alexander Graham Bell ag obair leis an ngutháin.

Leis an fón d'féadfá guth a cloisint agus comhrá a bheith ag daoine i bhfad ón a céile. Leis an Raidío don céad uair bhí duine i ndán craoladh chuig daoine in an-chuid áit i bhfad agus i gcéin. Le teilifís bhí daoine i ndán an craoltoir a fheiscint.

Ach bhí an teangabháil seo teoranta. Bhí daoine i ndán craoladh nó éisteacht. Ní raibh idirghníomhaíocht iomlán indéanta go héasca. Ceart go leor bhí an idirghníomhacht seo easca le duine ar an fón leis an duine ar an taobh eile den líne. Agus ar Raidío bhí sé éasca go leor craoladh go dtí an an-chuid daoine ach ní raibh na daoine sin i ndán mórán a dhéanamh faoi. Ní raibh sisd i ndán freagra a thabhairt mar shampla.

Tríocha bliain ó shin cheap Tim Berners Lee an gréasan domhanda (WWW) agus ansin bunaithe ar sin thosaigh an cead réabhlóid eile, réabhlóid atá fós ar siúil. Reabhlóid nach dtuigeann muid go fóill i gceart.

Cad a tharla?
Seo scéal amháin a léiríonn cumhacht na réabhlóide nua seo.

I dtús 2008 tárla crith talún sa tSín. Fuair an BBC an nuacht ní ó na hoifigí nuachta ná ó na hudaráis sa tSín. Fuaireadar ar twitter é ó duine a bhí ann. Bhí an crith fos ar siúil.

Bhí muintir na háite, iad fhéin ag tabhairt an nuacht beo ón áit. Tá fhios againn nuair a thárla crith talún mar sin sa tSín timpeall fiche bliain ó shin thóg sé breis is trí mhí ar an stáit a admháil gur thárla a leithéid. Anois bhí an uacht againn sular thomhas na seismeagraif an domhain é. Ní raibh an rialtas i ndán aon rud a dhéanamh faoi agus ar ndóigh cabhraigh an nuach seo le hairgead a bhailiú dóibh siúd a bhí i dtrioblóid.

Ansin tharla rud éigin nach raibh an rialtas ag súil leis. Thosaigh na daoine sa cheantair ag gearán nach raibh caighdeán tógála na scoileanna a thit sa chrith talún sách maith. Bhí caimiléireacht ann. Bhí feidhmeannaigh an páirtí éillithe, thógadar breabanna. Bhí an-fhearg ar muintir na háite agus níor thaitn sé seo leis an rialtas. Ach ní rabhadar i ndán rud ar bith a dhéanamh faoi ach an córas ina iomlán a dhúnadh síos. Rud a rinneadar.

An ceacht? Seo rud nua nach féidir cosc iomlán a coimeád air. D'fhéadfá a rá go bhfuil an coitiantacht, na gnát daoine, i bhfeidhil don chéad uair ar eolas. Daonlathú na cumarsáide.

Anois is feidir liom teachtaireacht a chuir chugat agus ag an domhan uilig. Is féidir le haon duine teachtaireacht a chuir chugam leis. Ach an rud atá aistrithe ná gur féidir le gach éinne an teolas a chuir ós comhair gach éinne eile. Roimhe seo bhí an "barr" i ndán caint leis an "mbun." Agus ar bhealach bhí an "bun" i ndán labhairt leis an "mbarr!" Ach anois is féidir leis na "bunnanaí" labhairt lena gcéile. Sin an rud nua.