Uimhreacha!

Agus mé óg chaith mé seal mar noibhiseach le Bhráthaire an Toirbhirte i gCorcaigh, nó le "Na Manaigh" mar a glaotar oratha sa chathair sin. Is meascan ceart de bhuachailí a bhí ann ar ndóigh ó chuile chríoch den tír ó Charraig Airt ó thuaidh go Beanntraí ó dheas, ón Garastún i bhFearmanach go Cromghlinn, Bhaile Átha Cliath, ón chroí lár na tuaithe agus croí lár na cathrach.

Cuireadh san i gcuimhne dom is mé ag léamh leabhar a fuair mé níos mó ná caoga bhliain ó sin ach a luí gan léamh ar an tseilf, (tá roinnt eile mar sin ann fós faraoir). Leabhar le Pádraigh Ua Maoileain an labhair faoi na fír óga ag traenáil le bheith sna Garda Síochána. "De Réir Uimhreacha" an leabhair agus tagairt san tideal sin ar an nós acu uimhir, seacha ainm a úsáid sa dtaifid. Bhí sé mar sin dom-sa sna Bhráthair - uimh 81 a bhí ormsa nuair a thosaigh mé go dtí go bhfusair mé ainm naomh níos deanaí nuair thóg mé módh sealadach don céad uair.

Ach i bhfad níos mó ná sin bhí an difríocht idir na fir óga, go mór mór leads ó gcathair agus leads ón tuath. Ní nach ionadh an difríocht sin - an cuid is mó ón tuadh b'as timpeallacht feirmeoireachta agus dúlrach. Ar ndóigh cheap chuid de na leads ón gcathair go raibh siad níos sofaisticiúla ná na "culchies." Aghus is beag meas a bhí ag leads na tuaithe ar "Jackeens" Bhleath Cliath.

Ta an chuir síos sa leabhair seo ar an diffríocht idir na hiarrthóirí eagsúla, cuid acu neamhurchóideach aineolach agus cuid eile cineál uile-eagnaí ar chúrsaí an tsaoil. Ach ar bhealach bhí an dhá dream aineolach agus neamhurchóideach ar bhealach éagsúil.

Léiríonn an Udar an éagsúileacht agus an fhás ag na rúcach agus iad a traenáil. I gceann ceathrú an fhorsa i bPaírc an Fhionn Uisce atá sé suite. Tá an phictiúir ar a saol agus iad ag dul i dtaithí ar cleactadh an fhorsa. Tá bealach faoi leith ag an údar agus léiríonn sé na scealtaí agus na heachtraí le géar greann uaireanta. Ní úrscéal atá ann cé go leannan sé na traenálaithe trén am sa "choláiste."

Ach ag a deireadh tá eipilógue le cur sios ar conas mar a bhí siad cúig bliain is fiche ó chuadar amach mar Garda ar dualgas.

Bhuail mé leis an údar ag ocáid éigin agus thug sé síob dom agus dúirt mé liom go raibh duine éigin a rá go raibh ábah an leabhar "salach" agus náß cvoir í a leamh. Rinne sé gáire agus dúirt go éaspa corraí a chuir ar dhaoine áirithe. Bhí an ceart aige agus má bhí an leabhair salach níor thug mé sin faoi dearadh. Faraoir?

Leabhair éasca le léamh agus taitn sé liom.

---

• De Réir Uimhreacha, Pádraig Ua Maoileoin,Muintir an Dúna, BÁC11, 1969; Pictiúirí Seamus Ó Dúgáin