Traen go tús na fichiú aoise!

Bhí alt spéisiúl (Béarla) ag David McWilliams sa Irish Times le deanaí.  Bhí sé ag caint ar an buiséad agus ag rá cad a dheanfadh sé fhéin dá mba rud é go raibh sé fhéin i mbróga Phaschal Donohue. Bhí an chuid faoi cúrsaí taistil i mBaile Átha Cliath san alt dár liom agus gan mórán faoin gcuid eile den tír. Ní raibh mórán íonadh orm caithfidh mé a rá.

Ar an luain seo caite thugamar chuairt ar chathair Luimní. Bhaineamar úsáid as an dtraen ó Gaillimh. Osclaíodh an líne seo le seirbhísí teoranta sna h-ochtóidí agus cé go ndúradh ag lucht pleanála agus eile nach n-éiródh leis cuireadh leis an seirbhís sna nochaidí agus anois tá naoi dtraen gach lá ar an líne seo. Tá fós ag caint faoin líne a athoscailt ó thuaidh ach ar ndóigh tá Chonnacht i bhfad ó shamhlaíocht maorlathach lucht phleanála.

Ardán ós cionn Cannes - Lavery

Chuamar ar chuairt, a deirim, go Luimneach, príomh cathair Thuamumhain. (Ní maith liom a tearma pleanála gallda sin, "The Midwest", atá ag na maorlathaigh.) Bhí muid ag pleanáil dul ó dheas ó thús an tSamhraidh le féachaint ar thaispeántas "Lavery & Osborne" a bhí ann ó thús Mí Meitheamh in Iarsmalann Hunt (Béarla). Ní rabhamar san áit sin riamh roimhe agus ba chineál leathscéal dúinn dul ann leis an taispeantas úd a fheiscint!

B'fhiú go mór dul ann.

Ní mór thaispeántas a bhí ann ach pictiúirí a taispeán a ndearcadh ar an saol. Tá cáil i bhfad níos mó ar an ridire John Lavery (1856-1941) ar dtús mar phortráidí faiseanta i Londain é agus ansin mar phéintéir tabhachtach ó thaobh staire de, go mór mór stair na hÉireann. Is pictiúir stairiúla agus tabhachtach ní hamháin i stair na hÉireann (An Coileánach faoi ghradam) ach i stair breithiúnaí Shasana (Trial Ruairí Mhic Easmainn). Ach anseo bhí pictiúirí eile tabhachtach chomh maith. Ní ó thaobh staire de ach ó thaobh a shaol pearsanta féin agus é ag fás mar phéintéir, na cuairteanna a thug sé ar áiteanna iasachta agus an tionchair a bhí ar a chuid oibre. Pictiúir amháin a thaitn go mór linn na "Ardán ós cionn Cannes" a bhí lán d'atmaisféar agus teas na háite. Caileadh é i 1941 ag aois 85 bliain.

Buachaill lena mhadra - Osborne

Duine eile ar fad a bhí in Walter Osborne (1859-1903). Cé gur portráidí é chomh maith bhí a chuid pichtúir i ar dtús i bhfad níos pearsanta ach gan a bheith. Pictiúir amháin dá dheirfúir ag péintéireacht nó ceann eile de bhuachaill óg lena madra. Bhí pearsantach an difrúil aige ó Lavery. Diúltaigh sé ridireacht ón mBanríon Victoria sa bhliaon 1900 agus cailleadh é go h-óg (43) trí bhliain ina dhiadh san.

Tá an taispeántas thart inniú.

Nuair a bhí na pictiúirí go léir feicthe againn thugamar aghaidh ar an gcuid eile den Iarsmalann. Is i sean Teach an Chustaim na cathrach atá sé agus tá trí urlár sa foirgneamh. Bailiúchán chlann Hunt atá le feiscint ann. Bailiúchán eicléictiúil atá ann. Bhailigh John Hunt agus a bhean Gertrude na mílte rudaí suimiúil. Cuid acu an luachmhar agus cuid eile acu nach bhfuil luach ar bith ortha. Má bhí spéis acu sna h-earraí ba leor san agus chomh maith leis sin bhíodar á n-úsáid acu ina dteach gach lá nuair a bhíodar beo. D'fhagadar chuile rud don stáit nuair a cailleadh iad agus anois tá siad le feiceáil ag an bpobal. Bailiúcháin an suimiúil agus éagsúil atá ann gur fiú dul go Luimneach len é a fheiceáil.

Brú anseo le cúntas ar an taispeántas (i mBéarla)